43 րոպե առաջ 
վերջին լուրեր
Այսօր Մկրտիչ Կորյունի 110-ամյակն է
Մշակույթ
1 տարի առաջ - 17:52 19-05-2023
Այսօր հայ բանաստեղծ և արձակագիր Մկրտիչ Կորյունի 110 ամյակն է։
Մկրտիչ Կորյունը Եղեռնի տարիներին իր ընտանիքի հետ Ղարսից գաղթել է և բնակություն հաստատել Ալեքսանդրապոլում (այժմ՝ Գյումրի)։ 1929 թվականին ավարտել է տեղի յոթնամյա դպրոցը։
Նա հայ առակագրությունը հարստացրել է իր մնայուն և ուսուցողական առակներով, որոնք նոր շունչ են հաղորդել մեր բազմադարյա պատմություն ունեցող առակագրությանը։Հրատարակված է Մկրտիչ Կորյունի ավելի քան 500 առակ, որոնք աչքի են ընկնում իրենց գաղափարական և ռեալիստական հագեցվածությամբ և պարզությամբ։
Գրող, արձակագիր և դրամատուրգ Դերենիկ Դեմիրճյանը Մկրտիչ Կորյունի մասին ասել է․ «Մկրտիչ Կորյունը Խնկո-Ապոր նման, մշակում է կենցաղային, բարոյախոսական առակներ, նյութ վերցնելով կենդանիներին, բնության ուժերը և մարդկանց»։
Կորյունի ստեղծագործությունները թարգմանվել են աշխարհի տարբեր լեզուներով, և հենցն ինքն էլ արել է թարգմանություններ Ալիշեր Նավոյի, Խետագուրովի, Կռիլովի և այլոց ստեղծագործություններից։
20-րդ դարի արձակագրի ստեղծագործությունները արդիական են մինչ օրս։ «Կանաչ մարգագետնում արածում էին երեք եզներ: Նրանցից մեկը կարմիր էր, մյուսը՝ սպիտակ, երրորդը՝ սև: Քանի դեռ նրանք հաշտ ու համերաշխ էին, ոչ մի գազան սիրտ չէր անում մոտենալ նրանց: Վտանգի դեպքում նրանք մեջք-մեջքի էին տալիս և եղջյուրների ծայրերին առնելով թշնամուն, ոտքի տակ էին տալիս, տանջամահ անում: Օրերից մի օր գայլը մոտենում է սպիտակ եզանն ու ասում. «Ծեր ու փորձված գայլ եմ ես ու քո սերունդի բարեկամը: Չեմ կարող չզգուշացնել, որ մեծ փորձանք է կախված ձեր գլխին»: «Ի՞նչ փորձանք,-սարսափած հարցնում է սպիտակ եզը»: «Ձեր կարմիր ընկերը հուր-հրատին է տալիս և իր ալ ու վառվուն գույներով նկատվում հեռվից: Ուրիշ բան եք դուք, մեկդ սպիտակ եք, ցերեկը չեք նկատվում, մյուսդ սև, գիշերն եք անտեսանելի, իսկ կարմիրը թե՛ գիշերն է երևում, թե՛ ցերեկը և մատնում է ձեզ բորենուն...Եկեք թույլ տվեք, որ ես իմ ձեռքով կարմրի դատաստանն անեմ, չհարձակվեք ինձ վրա, երբ պատժեմ նրան»: «Դու գիտես,- պատասխանում են ընկերները»: Գայլը մի ոստյունով հարձակվում է կարմիր եզան վրա, ծվատում, լափում նրան... Ազատվելով կարմիր եզից, գայլը դատաստան է տեսնում նաև նրա ընկերների հետ..»։
*Հատված Մկրտիչ Կորյունի «Կամո» գրքից։
Մկրտիչ Կորյունը Եղեռնի տարիներին իր ընտանիքի հետ Ղարսից գաղթել է և բնակություն հաստատել Ալեքսանդրապոլում (այժմ՝ Գյումրի)։ 1929 թվականին ավարտել է տեղի յոթնամյա դպրոցը։
Նա հայ առակագրությունը հարստացրել է իր մնայուն և ուսուցողական առակներով, որոնք նոր շունչ են հաղորդել մեր բազմադարյա պատմություն ունեցող առակագրությանը։Հրատարակված է Մկրտիչ Կորյունի ավելի քան 500 առակ, որոնք աչքի են ընկնում իրենց գաղափարական և ռեալիստական հագեցվածությամբ և պարզությամբ։
Գրող, արձակագիր և դրամատուրգ Դերենիկ Դեմիրճյանը Մկրտիչ Կորյունի մասին ասել է․ «Մկրտիչ Կորյունը Խնկո-Ապոր նման, մշակում է կենցաղային, բարոյախոսական առակներ, նյութ վերցնելով կենդանիներին, բնության ուժերը և մարդկանց»։
Կորյունի ստեղծագործությունները թարգմանվել են աշխարհի տարբեր լեզուներով, և հենցն ինքն էլ արել է թարգմանություններ Ալիշեր Նավոյի, Խետագուրովի, Կռիլովի և այլոց ստեղծագործություններից։
20-րդ դարի արձակագրի ստեղծագործությունները արդիական են մինչ օրս։ «Կանաչ մարգագետնում արածում էին երեք եզներ: Նրանցից մեկը կարմիր էր, մյուսը՝ սպիտակ, երրորդը՝ սև: Քանի դեռ նրանք հաշտ ու համերաշխ էին, ոչ մի գազան սիրտ չէր անում մոտենալ նրանց: Վտանգի դեպքում նրանք մեջք-մեջքի էին տալիս և եղջյուրների ծայրերին առնելով թշնամուն, ոտքի տակ էին տալիս, տանջամահ անում: Օրերից մի օր գայլը մոտենում է սպիտակ եզանն ու ասում. «Ծեր ու փորձված գայլ եմ ես ու քո սերունդի բարեկամը: Չեմ կարող չզգուշացնել, որ մեծ փորձանք է կախված ձեր գլխին»: «Ի՞նչ փորձանք,-սարսափած հարցնում է սպիտակ եզը»: «Ձեր կարմիր ընկերը հուր-հրատին է տալիս և իր ալ ու վառվուն գույներով նկատվում հեռվից: Ուրիշ բան եք դուք, մեկդ սպիտակ եք, ցերեկը չեք նկատվում, մյուսդ սև, գիշերն եք անտեսանելի, իսկ կարմիրը թե՛ գիշերն է երևում, թե՛ ցերեկը և մատնում է ձեզ բորենուն...Եկեք թույլ տվեք, որ ես իմ ձեռքով կարմրի դատաստանն անեմ, չհարձակվեք ինձ վրա, երբ պատժեմ նրան»: «Դու գիտես,- պատասխանում են ընկերները»: Գայլը մի ոստյունով հարձակվում է կարմիր եզան վրա, ծվատում, լափում նրան... Ազատվելով կարմիր եզից, գայլը դատաստան է տեսնում նաև նրա ընկերների հետ..»։
*Հատված Մկրտիչ Կորյունի «Կամո» գրքից։
Ամենից շատ դիտված
00:03 Ձերբակալել են գյումրեցի հետաքննող լրագրող Լիլիթ Աղեկյանին
16:45 Աննա Հակոբյանը դուրս է գալիս միջազգային ասպարեզ․ կրթվելու 30.000 դոլարը չի վճարելու, բայց ծախսեր լինելու են
14:20 Նման բան չէի տեսել. Բյուրավանի բնակիչները շոկի մեջ են կարկուտի հետևանքներից
15:50 Մաշտոցի պողոտայում քաոս է․ առևտրականների ապրանքը խլած քաղաքապետարանի աշխատակիցը փախել է
16:52 Վարորդական վկայականները դարձրեք էլեկտրոնային, ամեն 10 տարին մեկ չփոխեն, լրացուցիչ ծախս չկատարեն
22:51 Նիկոլը զուգընկերուհու հետ այսօր զբաղված է հանրային գիտակցության «ամլացմամբ»՝ մատուցելով տեղեկատվական «ափիոնի» հերթական չափաբաժինը
19:58 Գազալցակայանը տուգանվել է 4 միլիոն 726 հազար դրամի չափով
17:35 Անձնակազմի մեծ մասն ազատման դիմում է գրել․ Պուշկինի դպրոցի պատասխանը՝ տնօրենի հեռացմանը
19:10 Ինձ 5 մլն տուգանել են, բայց 5 մլն երազում էլ տեսած չկամ, ո՞նց պիտի վճարեմ, տուն էլ չունեմ․ առևտրական
21:15 Մինչև 2018-ը մենք ամեն ազատագրած գյուղի համար տոն ունեինք. ազատամարտիկ
Ձեզ գուցե հետաքրքրի
հետադարձ կապ
սոց․ ցանցեր
Կայքում հրապարակված նյութերը պարտադիր չէ, որ արտահայտեն oragir.news-ի խմբագրության տեսակետը: