Դեպի հին տները. կապկողները լրացնում են ՔՊ-ի վարկանիշի բացը 

Ասում են, թե շուտով գալու է կապիկների ժամանակը։ Ու նրանք լքելու են պետությունն ու վերադառնալու են ջունգլի՝ իրենց հին տները։ Ի՞նչ է սա նշանակում և ինչ ռիսկեր է պարունակում։ Ենթադրելի է, որ կապիկ ասելով՝ նկատի ունեն կապկողներին, որոնք շատանում են գաղափարական ճգնաժամի, անհատականության համակարգված ճնշումների, հակաժողովրդավարական միտումների պայմաններում։

Կապկողները քիչ են ազատ աշխարհում, որտեղ ընդհանուր արժեքներ կան, հարգվում են ազատ անհատը, կարծիք ունենալու և հայտնելու իրավունքը, մարդու արժանապատվությունը։ Մեր նման երկրներում բազմաթիվ կարդիկ կապկում են առաջնորդին, մանավանդ երբ գաղափար չկա կամ խմորման փուլում է։ 7 տարի կառավարող ՔՊ-ն դեռ գաղափարախոսություն չունի։ «Իրական Հայաստանի» գաղափարախոսությունը դեռ քննարկման փուլում է։ ՔՊ-ական պաշտոնյաներն իրենց ելույթներում, գաղափարական բանավեճերի ժամանակ կրկնում են Նիկոլ Փաշինյանին, նրա գնահատականներն ու մոտեցումները։ Այս պայմաններում օրինաչափ է, որ Փաշինյանի վարկանիշն ավելի բարձր է, քան կուսակցության վարկանիշը, քանի որ բոլոր ՔՊ-ականների հետևում նրա ականջներն են։

Փետրվարին «Գելափի» հայկական ընկերության իրականացրած հարցումներով՝ Նիկոլ Փաշինյանի աշխատանքը լիովին դրական է գնահատել հարցման մասնակիցների 9%-ը, ավելի շուտ դրական՝ 15,5, ընդհանրապես բացասական՝ 46,5, ավելի շուտ բացասական՝ 19,1%-ը: Դրական պատասխանները գումարելով ստացվում է, որ նա 24,5 տոկոս վարկանիշ ունի։ Մեկ այլ հարցին՝ եթե ԱԺ ընտրություններն անցկացվեն հաջորդ կիրակի, ո՞ւմ օգտին կքվեարկեիք, հարցվածների 11,8%-ը նշել է, որ կքվեարկեր ՔՊ-ի օգտին։ Այսինքն՝ միայն Փաշինյանն ավելի քան 2 անգամ բարձր վարկանիշ ունի, քան կուսակցությունը, որը առաջնորդից զատ՝ ոչնչով հայտնի չէ հանրությանը։ Հետևաբար՝ սա լայն դաշտ է բացում Փաշինյանին կապկողների համար, որոնք կարող են բարձրացնել կուսակցության վարկանիշը։

Փաշինյանը հրապարակային խոսքում կիրառում է խոսակցական՝ պատումի լեզու, բարբառային ձևեր, աղավաղելով քաղաքական տեքստի լեզվական կանոններն ու պահանջները։ Այս սխալ խոսելաձը կապկում են ոչ միայն ՔՊ-ականներն, այլև ընդդիմադիր որոշ գործիչներ, հավանաբար՝ առանց հասկանալու, թե այդպիսով ինչ վնաս են պատճառում պետությանը։

Առավել սարսափելի է, երբ կապկում են Փաշինյանի ու ՔՊ-ական պաշտոնյաների ատելության խոսքն ու վիրավորական արտահայտությունները։ Մեկ մարդ կարող է հանգամանքների, կրթության կամ դաստիարակության պակասի բերումով պահի մեջ ատելության խոսք ասել, նույնիսկ հայհոյել։ Մեկ հոգու կարելի է դիտողություն անել, հանդիմանել, հասկացնել, ստիպել, որ ներողություն խնդրի։ Սակայն երբ հանրային գործիչների մի ստվար զանգված կապկում ու առանց հիմնավոր պատճառի նույնպիսի ատելության խոսք է տարածում, վիրավորում ոչ միայն մրցակցին, այլ ձեռքի հետ նաև ժողովրդին, այս պարագայում իրավիճակը հուսահատեցնող է։

Ենթադրելի է, որ կապկելու միտումները պատահականություն չեն, այլ խրախուսվում են ու բազմացվում։ Այսպիսով՝ տպավորություն են ստեղծում, որ հանրության մի ստվար հատված չի մտածում, չի փորձում հասկանալ, այլ պարզապես կապկում է երկրի առաջնորդին։ Եվ այդ կապկումները խրախուսվում ու բազմացվում են, որ ըստ հարկի՝ լրացնեն ՔՊ-ի վարկանիշային բացերը։

Օրինակ՝ Գյումրիում ՔՊ-ն ցածր վարկանիշ ունի։ Ավագանու ընտրությունների հավակնորդների շարքում կան երբեմնի հեղափոխականներ, որոնց խոսույթը քիչ է տարբերվում ՔՊ-ական խոսույթից։ Եվ կողմնակալ դիտորդը կարող է ասել, որ ժողովուրդը, Փաշինյանի ու ՔՊ-ի խոսույթը կապկողներին ձայն տալով, իրականում քվեարկել է ՔՊ-ի օգտին։ Կապկողներն էլ անցողիկ շեմը հաղթահարելու դեպքում կարող են առանց մեծ ջանքի՝ կոալիցիոն իշխանություն ձևավորել ՔՊ-ի հետ։ Այդպես ՔՊ-ն շնորհակալ կլինի կապկողներին վարկանիշային բացը լրացնելու համար։ Ու եթե նույնը սցենարը կրկնվի նաև մյուս համայնքներում, ապա կապկողները շատ պաշտոններ կստանան երկրում ու կգա, այսպես կոչված՝ կապիկների ժամանակը։

Կարճ ասած՝ անհատականությունը, բազմակարծությունը, քաղաքական առողջ մրցակցությունը շարունակական ճնշելու հետևանքով կապկողները մեծ տեղ կստանան քաղաքական համակարգում։ Իսկ եթե նրանք իրենց շարքերից վաղն առաջնորդ ընտրեն, ապա չի բացառվում, որ մի օր էլ ավելորդ կհամարեն պետությունը, ժողովրդին առաջարկելով ապրել ջունգլիներում, իրենց հին տներում։

Թաթուլ Մկրտչյան