Ց տեսություն. Լևիաթանն այլևս չի պաշտպանում. Հոբսի տեսությունն ու «մենթերը»
Պետությունը, ասում են, ստեղծվել է մարդկանց պաշտպանելու համար։ Այդպես է գրված գրքերում, դա են սովորեցնում համալսարաններում, այդպես են խոսում քաղաքական գործիչները։ Մարդը՝ որպես անհատ, իր ազատությունից որոշ չափով հրաժարվում է, որ պետությունը ապահովի կարգուկանոն, անվտանգություն, արդարություն։ Սա հասարակական պայմանագրի դասական գաղափարն է՝ ինչպես Հոբսը, Լոքը կամ Ռուսոն էին նկարագրում։
Պետությունը՝ որպես «մեծ պաշտպան», պարտավոր է լինել արդար, որպեսզի մարդիկ չվախենան միմյանցից, չդառնան անպաշտպան։ Բայց իրական կյանքում, ինչպես հաճախ է լինում, հասարակական դաշինքը խախտվում է։ Երբեմն պետությունը, որ պիտի պաշտպանի մարդու անձնական կյանքը, սկսում է միջամտել հենց այդ կյանքի ամենանուրբ հատվածներին։
Անվտանգության անվան տակ կարող են տեղադրվել տեսախցիկներ ամենուր՝ փողոցներում, գրասենյակներում, լոգարանում կամ տան պատերի ներսում։ Եվ ահա, մի օր այդ տեսագրությունները կարող են հայտնվել համացանցում։
Մարդիկ, ովքեր վստահել էին պետությանը, հանկարծ հայտնվում են առանց պաշտպանության՝ իրենց մերկացած արժանապատվությամբ։ Քաղաքական տեսության շրջանակում սա ցույց է տալիս պետության վտանգավոր վերածնունդը՝ պաշտպանից վերածվելով վերահսկողի։
Այն նույն Leviathan-ը, որ Հոբսի մոտ պետք է պաշտպանի մարդկանց միմյանցից, հիմա պաշտպանում է պետությունը՝ քաղաքացիներից։ Պաշտպանելու փոխարեն՝ հսկում է, չափում է, հետևում է, հավաքում է տվյալներ, վերահսկում է շարժը, խոսքը, նույնիսկ մտքերը։
Սա արդեն չի կոչվում պաշտպանություն՝ սա վերահսկողություն է, հսկողություն, երբ պետությունը վերածվում է «մեծ եղբոր»՝ Օրուելի աշխարհից։ գուցե վաղը նոր օրենք ընդունվի՝ պարտադիր դարձնելով, որ բոլոր լոգարաններում տեղադրվեն «անվտանգության տեսախցիկներ»՝ իբր ահաբեկչությունից պաշտպանվելու համար։ Իսկ հետո, երբ այդ նյութերը հայտնվեն սոցիալական ցանցերում, նույն պետությունը կասի՝ «մենք քննություն կանցկացնենք»։ Բայց արդեն ուշ կլինի։ Մարդն այլևս չի հավատա իր պաշտպանին։
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
Պետությունը՝ որպես «մեծ պաշտպան», պարտավոր է լինել արդար, որպեսզի մարդիկ չվախենան միմյանցից, չդառնան անպաշտպան։ Բայց իրական կյանքում, ինչպես հաճախ է լինում, հասարակական դաշինքը խախտվում է։ Երբեմն պետությունը, որ պիտի պաշտպանի մարդու անձնական կյանքը, սկսում է միջամտել հենց այդ կյանքի ամենանուրբ հատվածներին։
Անվտանգության անվան տակ կարող են տեղադրվել տեսախցիկներ ամենուր՝ փողոցներում, գրասենյակներում, լոգարանում կամ տան պատերի ներսում։ Եվ ահա, մի օր այդ տեսագրությունները կարող են հայտնվել համացանցում։
Մարդիկ, ովքեր վստահել էին պետությանը, հանկարծ հայտնվում են առանց պաշտպանության՝ իրենց մերկացած արժանապատվությամբ։ Քաղաքական տեսության շրջանակում սա ցույց է տալիս պետության վտանգավոր վերածնունդը՝ պաշտպանից վերածվելով վերահսկողի։
Այն նույն Leviathan-ը, որ Հոբսի մոտ պետք է պաշտպանի մարդկանց միմյանցից, հիմա պաշտպանում է պետությունը՝ քաղաքացիներից։ Պաշտպանելու փոխարեն՝ հսկում է, չափում է, հետևում է, հավաքում է տվյալներ, վերահսկում է շարժը, խոսքը, նույնիսկ մտքերը։
Սա արդեն չի կոչվում պաշտպանություն՝ սա վերահսկողություն է, հսկողություն, երբ պետությունը վերածվում է «մեծ եղբոր»՝ Օրուելի աշխարհից։ գուցե վաղը նոր օրենք ընդունվի՝ պարտադիր դարձնելով, որ բոլոր լոգարաններում տեղադրվեն «անվտանգության տեսախցիկներ»՝ իբր ահաբեկչությունից պաշտպանվելու համար։ Իսկ հետո, երբ այդ նյութերը հայտնվեն սոցիալական ցանցերում, նույն պետությունը կասի՝ «մենք քննություն կանցկացնենք»։ Բայց արդեն ուշ կլինի։ Մարդն այլևս չի հավատա իր պաշտպանին։
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
Ամենից շատ դիտված
09:22 Փիառի համար են ներկրել․ Սամվել Ալեքսանյանին ստիպել են. Հրապարակ
09:05 Նախարարի՝ 3,150 դոլարանոց պայուսակն ու բրենդային կոստյումը. Ավանեսյանի look-ի հետքերով. Ժողովուրդ
13:50 Տատուներով ֆեյք «դպիրը» հիմա էլ ԱԺ-ում պատգամավորի օգնական է
12:30 Սևակ Խաչատրյանի մամուլի ասուլիսը. ՈւՂԻՂ
08:55 Վրաստանում կատարակտի բուժման համար օգտագործվող կաթիլները 3–5 անգամ ավելի էժան են, քան Հայաստանում
12:08 «ՀայաՔվե»-ն ներկայացնում է Վաղարշապատի ընտրախախտումների ամփոփ զեկույցը. ՈւՂԻՂ
14:15 Գևորգ Պապոյանի և՛ կնունքի, և՛ հարսանիքի քավորն եմ, բայց հարաբերությունները վաղուց սառեցված են. Սևակ Խաչատրյան
09:40 Ե՞րբ և ինչքա՞ն կթանկանա հոսանքը
16:32 Հայաստանում կայքերն անհասանելի են դարձել Cloudflare-ի գլոբալ խափանման պատճառով
11:51 Սամվել Կարապետյանը ևս 2 ամիս կմնա կալանքի տակ
Ձեզ գուցե հետաքրքրի
Կապ
սոց․ ցանցեր
Կայքում հրապարակված նյութերը պարտադիր չէ, որ արտահայտեն oragir.news-ի խմբագրության տեսակետը: