ԱՄՆ–Իրան առճակատման վտանգը մեծ է․ Իսրայելն ամեն կերպ դրդում է Թրամփին

«Միացյալ Նահանգներ–Իրան առճակատման հնարավորություն կա իհարկե, չի կարելի դրա մասին չխոսել, բայց այդ հավանականությունն ավելի շատ կախված է ոչ թե ԱՄՆ–ի, այլ Իսրայելի շահերից։ Այստեղ ԱՄՆ–ն ավելի շատ աշխատում է որպես Իսրայելի դաշնակից»,– Oragir.News–ի հետ զրույցում այս մասին նշեց ռազմական փորձագետ Հրաչյա Արզումանյանը՝ անդրադառնալով ԱՄՆ–Իրան առճակատման հնարավորությանը։


Հրաչյա Արզումանյան, ռազմական փորձագետ

Փորձագետը շեշտում է, որ Իսրայելի համար Իրանի շարունակում է մնալ գոյաբանական լուրջ սպառնալիք, և նա ցանկանում է նրան նման հարված հասցնել, բայց արևմտյան բոլոր լուրջ փորձագետները համաձայնվում են՝ շատ դժվար կլինի նման գործողություններ իրականացնել և միայն օդային հարվածներով արդյունքի հասնել։ Ըստ նրա՝ նման հարվածի հավանականությունն օբյեկտիվորեն պետք է փոքր լինի, բայց որոշումները կախված են լինելու ոչ թե ռազմական տրամաբանությունից, այլ քաղաքական․ «Ելնելով նրանից, որ Թրամփի քաղաքականությունն ու քայլերն անսպասելի են ու անկանխատեսելի, շատ դժվար է ստույգ գնահատական տալ՝ կլինի՞ նման հարձակում, թե՞ ոչ։ Իրանը սպառնալիքը բավականին լուրջ է ընդունում, և Հայաստանն էլ դա պետք է լուրջ ընդունի ու պատրաստվի գործողությունների»։

Արզումանյանը նշում է, որ ԱՄՆ–ն նույնպես Իրանին դիտարկում է որպես ազգային անվտանգության սպառնալիք, սակայն նախընտրում է վերջինիս հետ խնդիրները դիվանագիտական ճանապարհով կարգավորել։ «ԱՄՆ Ազգային ռազմավարությամբ իր սպառնալիքներն ու թշնամիները Չինաստանն են, Ռուսաստանը, Հյուսիսային Կորեան և Իրանը։ Իրանը՝ որպես սպառնալիք, ԱՄՆ-ն գնահատում է, բայց այս փուլում իրենք նախընտրում են դիվանագիտական մեթոդներով աշխատել։ Դրա համար Թրամփն Իրանի առաջնորդին նամակ ուղարկեց, նա էլ՝ մերժեց, բայց պատրաստ է ոչ ուղղակի բանակցությունների և այլն։ ԱՄՆ-ն կուզենար որքան հնարավոր է շուտ կանգնեցներ Ուկրաինայի պատերազմը, կասեցներ Իրանի գործողությունները և կենտրոնանար Չինաստանի ուղղությամբ։ ԱՄՆ-ի համար գլխավոր և հիմանական կետը Չինաստանն է, իսկ ինչպես դուրս գալ Մերձավոր Արևելքից, երբ քո դաշնակիցն Իսրայելն է և այլ նպատակներ ունի, սա հենց այն կետն է, երբ մենք կարող են կանգնել այն իրականության առջև, որում, ինչպես ԱՄՆ–ում են ասում, պոչը խաղում է շան հետ։ Այդ ժամանակ որոշումն ավելի շատ կախված կլինի Իսրայելի ներքաղաքական զարգացումներից։ Այստեղ ԱՄՆ–ն կցանկանար հարցն առանց ռազմական գործողությունների լուծել, բայց եթե չստացվի, ապա կարող են նաև Իրանի հետ ուղիղ բախում լինել։ ԱՄՆ-ում պատրաստվում են ռազմական գործողություններին, թեև կցանկանային խուսափել դրանցից»,- ասաց նա՝ հիշեցնելով, որ Թրամփի քայլերն անկանխատեսելի են և ոչ ռազմավարական, և նա ցանկացած արկածախնդրության կարող է գնալ։

Oragir.News–ի հարցին՝ ԱՄՆ—Իրան հնարավոր բախումը Հայաստանի համար ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ՝ Հրաչյա Արզումանյանը պատասխանեց, որ եթե Հայաստանը չպատրաստվի, ապա հետևանքները կարող են շատ ծանր լինել։ Նա ընդգծեց, որ Հայաստանն Իրանի հետ ընդհանուր սահման ունի, և եթե Իրանում ռազմական գործողություններ սկսվեն, ապա Իրանի տարածքից հազարավոր ադրբեջանցի փախստականներ կարող են փորձել մուտք գործել Հայաստան․

«Մեզ համար դա անընդունելի է․ մեր դիվանագիտությունը պետք է այդ հարցը լուծի, կամ էլ ռազմական մեթոդներով պատրաստվենք նրան, որ այնտեղից փախստականներ կարող են անցնել այստեղ։ Բացի այդ, կարող է անխուսափելի պատերազմ լինել, որովհետև Իրանի դեմ հարձակմանը կմասնակցի նաև Ադրբեջանը՝ իր տարածքով, և վերջինս էլ զուգահեռաբար կփորձի լուծել իր խնդիրները՝ Սյունիքում կամ Երևանում։ Դրա համար քաղաքական գործիչների և ռազմաքաղաքական ղեկավարության համար շատ դժվար ժամանակներ են, պետք է կենտրոնանալ Իրանի վրա և Հայաստանի վրա, մնացածն արդեն երկրորդական է։ Դա բավականին մեծ և լուրջ սպառնալիք է Հայաստանի համար»,- եզրափակեց նա։

Դավիթ Գույումջյան