Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը շարունակ հայտարարում է, որ պատրաստ է ստորագրել խաղաղության համաձայնագիրը, սակայն հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք այն ձևավորվել է բանակցությունների արդյունքում, և ինչքանո՞վ են բանակցություններն անհրաժեշտ փաստաթուղթ ստորագրելու համար։
Բանակցային տեխնոլոգիաների մասնագետ Խաչիկ Գալստյանն
Oragir.news-ի հետ զրույցում ընդգծում է, որ բանակցությունները ենթադրում են կողմերի իրավահավասարություն։ Սակայն Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերություններում Հայաստանը հանդես չի գալիս որպես իրավահավասար կողմ, այլ՝ որպես պարտված կողմ։
«Վերջին տարիներին Ադրբեջանը աստիճանաբար նորանոր պահանջներ է առաջ քաշել և ի վերջո ստացել այն, ինչ ուզում էր։ Երբ հայկական կողմին հարցնում ես, թե ինչ փոխզիջումների մասին է խոսքը, պատասխան չկա։ Պարզ է դառնում, որ համաձայնագիրը ձևավորվել է ոչ թե փոխզիջումների, այլ Ադրբեջանի պարտադրանքների արդյունքում։ Հայաստանն ընդունել է Ադրբեջանի ներկայացրած պահանջները, ինչը չի կարելի համարել բանակցություն»,– նշում է Գալստյանը։
Գալստյանի խոսքով՝ բանակցությունները պետք է ոչ միայն ձևական չլինեն, այլ նաև ապահովեն կողմերի հավասարությունը և փաստաթղթի լեգիտիմությունը։ Սակայն, երբ կողմերից մեկի դիրքերն էապես ուժեղ են, բանակցությունները վերածվում են ընդամենը իմիտացիայի։
«Այս գործընթացը ավելի շատ նման է Կոսովոյի հակամարտության ժամանակ Ռամբույեի բանակցություններին, երբ համաձայնագիրը միակողմանի պարտադրվեց սերբական կողմին։ Հայաստանի դեպքում նույնպես գործ ունենք բանակցությունների անվան տակ պարտադրված փաստաթղթի հետ, որտեղ բալանսը ամբողջությամբ Ադրբեջանի օգտին է»,- ընդգծում է նա։
Այսպիսով, հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք խաղաղության այս համաձայնագիրը կարող է դառնալ կայուն և արդար, եթե այն ձևավորվել է ոչ թե բանակցային համարժեք գործընթացի, այլ միակողմանի պարտադրանքի արդյունքում։