Մեր պատմությունը ոչ միայն տևական պարտությունների ու ընդհատ-ընդհատ հաղթանակների ժամանակ է, այլև դժկամության ամբողջական պատում: Մենք դժգոհել ենք և՛ պարտությունից, և՛ հաղթանակից, և՛ պատմությունից: Մենք չենք ուզել ունենալ ո՛չ մեկը, ո՛չ մյուսը, ո՛չ էլ հատկապես երրորդը: Ժողովուրդ, որ վախեցել է պատմություն ունենալուց, այդ բեռն իր ուսերին տանելուց: Ուզել է լինել, ինչպես ծիտը՝ ծառի վրա: Այդ փետրավորը ո՛չ պատմություն ունի, ո՛չ հաղթանակ, ո՛չ էլ պատմություն:
Մենք ոչ թե պատմական, այլ պատմության ինքնահոսին մատնված ժողովուրդ ենք: Որքան չարացած լինենք պատմության դեմ մեր կորսվելու համար, այնքան էլ պարտական պետք է լինենք պատմության պատահականությանը մեր լինելիության համար: Չկան պատմական ճակատագրեր և պատմական առաքելություններ, կան պատմությանը պիտանի և պատմության համար ավելորդ ժողովուրդներ՝ եզր ընկած, լուսանցք մղված: Իսկ լուսանցքում պատմություն չի գրվում, լուսանցքում նշումներ են արվում:
Երջանիկ պատահականություն է, որ ընթացքից դուրս՝ լուսանցքում լինելով, հասել ենք այսօր, այստեղ: Որովհետև լուսանցը կյանքից այն կողմն է, անընթացք տարածքը: Ուրեմն մեզ բախտն ու Աստված չեն մոռացել, կարելի է այդ իրողությունից ոգևորվելով ասել, որ անգամ սիրում են: Որովհետև բախտն ու Աստված պատմական ժողովուրդների հետ են, պատմություն կերտած և այն իրենց գծած նշումներով առաջ մղածների: Մենք բախտի բերմամբ ու պատահականն ենք: Եթե կան պատմական ճակատագրեր ու առաքելություններ, ուրեմն մենք ո՛չ պատմական ճակատագիր, ո՛չ էլ առաքելություն ունեցող ժողովուրդ ենք:
Գոնե վերջին հազար տարում պատմության գլխացավանքն ենք եղել: Դրանից առաջ մի հազար տարի էլ պատմության դես ու դենն ենք եղել: Այսօր մեր իրողությունը ոչ թե անսովոր վրիպում է ու անընտել միջամտություն մեր հոգեկերտվածքին, այլ մեր անպատմություն կեցություն-օրինաչափությունն է: Մենք չենք ուզում ունենալ ո՛չ պետություն, ո՛չ հայրենիք, ո՛չ էլ պատմություն: Մենք ոչ թե հոգնել ենք դրանք ունենալուց, այլ դրանք չունենալուց ենք հոգնել, դրանցից պահվելուց, թաքնվելուց, դրանք մեզնից հեռու վանելուց:
Այդ արժեքներն ունենալը խիզախում է, իսկ մենք սարսափում ենք խիզախելուց: Բոլորս անխտիր ասում ենք՝ ուզում ենք ունենալ, բայց որևէ մեկս մազաչափ ճիգ ու ջանք չի թափել ունենալու կամ ունեցած փշուրները պահպանելու համար: Ուզում ենք, որ մեր փոխարեն մեկ ուրիշը ունենա՝ մեզ համար, մեր անունով: Երբ մենք չենք ուզում պատմություն ունենալ, նույն հավասարումով էլ պատմությունը չի ուզում մեզ ունենալ:
-
Հուսիկ Արա
-
պոետ
-