Կոնվենցիայի ընդունումից 75 տարի անց աշխարհը շարունակում է ականատես լինել նոր ցեղասպանությունների
Ներքին
1 տարի առաջ - 18:15 09-12-2023
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի (ՀՑԹԻ) գիտաժողովների սրահում մեկնարկել է «Ցեղասպանություն հանցագործությունը կանխարգելելու և պատժելու մասին կոնվենցիան 75 տարի անց» խորագրով կլոր-սեղան քննարկում:
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում ՀՑԹԻ-ի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Էդիտա Գզոյանը նշեց` չնայած կոնվենցիան ամենաշատը վավերացված մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային փաստաթղթերից է, սակայն աշխարհը շարունակում է ականատես լինել նոր ցեղասպանությունների:
«Այսօրվա մեր կլոր-սեղան քննարկումը նպատակ ունի ցեղասպանագետ գիտնականների ելույթների միջոցով քննարկել, թե ցեղասպանության կոնվենցիան այս 75 տարիների ընթացքում արդյոք նպաստե՞լ է ցեղասպանությունների կանխարգելմանը և ցեղասպանների պատժմանը, թե՞ ոչ՝ հաշվի առնելով Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած բռնի տեղահանումը: 2023 թ. սեպտեմբերին արցախահայության բռնի տեղահանումը նոր հարցեր բարձրացրեց Ցեղասպանության կոնվենցիայի կիրառման, մեկնաբանման և կանխարգելման գործառույթի հետ կապված: Այս հարցի ներքո էլ, պատմական ակունքներից գալով, քննարկելու ենք և որոշակի առաջարկներով ենք հանդես գալու»,- ասաց Էդիտա Գզոյանը:
Նա նշեց, որ բանախոսները կանդրադառնան ցեղասպանությունների իրավական, պատմական և մշակութային ասպեկտներին, ինչպես նաև կքննարկեն ատելության խոսքի դերը ցեղասպանությունների իրականացման մեջ:
Միջոցառման մասնակից, դասախոս Նաիրա Սահակյանը, ով հիմնականում ուսումնասիրում է Ադրբեջանի և մասնավորապես այդ երկրի պաշտոնյաների քաղաքական դիսկուրսը, որը հիմնականում պտտվում է ԼՂ կոնֆլիկտի շուրջ, ընդգծեց, որ արդեն 75 տարի է անցել, ինչ Ցեղասպանության կոնվեցիան կա, բայց դրանից հետո մարդկությունը ականատես է եղել բազմաթիվ ցեղասպանությունների, որոնք տեղի են ունեցել, ինչպես նաև վերջերս Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած բռնի տեղահանումը, որը, ըստ մասնագետի, նույնպես կարելի է որակել որպես ցեղասպանություն:
Նա մանրամասնեց, որ իր ելույթում խոսելու է նրանից, թե ինչպես է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը իր տարբեր ելույթներում փորձում հայերին ապամարդկայնացնել ու նրանց որպես սպառնալիք ներկայացնել՝ նշելով, որ դա ցեղասպանության իրականացման մի քանի փուլերից մեկն է։
«Սա կարևոր է նրանով, որ, եթե նայենք թե ինչ փուլերով են տեղի ունենում ցեղասպանությունները, ապա կնկատենք, որ այդ մի քանի քայլերի մեջ ապամարդկայնացումը առանցքային տեղ է գրավում: Սա այն դեպքն է, երբ դիմացինի մեջ թշնամու կերպար ստեղծելուց նրան փորձում ես զրկել բոլոր մարդկային հատկանիշներից և դրանով իսկ նրան ներկայացնում որպես թիրախ, որին կարելի է ոչնչացնել։ Դիմացինին ոչ մարդկային էակ ներկայացնելուց բացի, նրան ներկայացնում ես նաև որպես քո գոյության համար վտանգավոր տարր, և սա ենթագիտակցության մեջ ստեղծում է իրադրություն, որ դու հարկադրված ես դիմացինին սպանել, հակառակ դեպքում նա քեզ վնասելու է»,- մանրամասնեց նա:
Ըստ մասնագետի՝ Ադրբեջանի նախագահը և բարձրաստիճան պաշտոնյանները կիրառում են հենց այս մեթոդները հայ ժողովրդի դեմ ատելություն սերմանելու նպատակով:
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում ՀՑԹԻ-ի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Էդիտա Գզոյանը նշեց` չնայած կոնվենցիան ամենաշատը վավերացված մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային փաստաթղթերից է, սակայն աշխարհը շարունակում է ականատես լինել նոր ցեղասպանությունների:
«Այսօրվա մեր կլոր-սեղան քննարկումը նպատակ ունի ցեղասպանագետ գիտնականների ելույթների միջոցով քննարկել, թե ցեղասպանության կոնվենցիան այս 75 տարիների ընթացքում արդյոք նպաստե՞լ է ցեղասպանությունների կանխարգելմանը և ցեղասպանների պատժմանը, թե՞ ոչ՝ հաշվի առնելով Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած բռնի տեղահանումը: 2023 թ. սեպտեմբերին արցախահայության բռնի տեղահանումը նոր հարցեր բարձրացրեց Ցեղասպանության կոնվենցիայի կիրառման, մեկնաբանման և կանխարգելման գործառույթի հետ կապված: Այս հարցի ներքո էլ, պատմական ակունքներից գալով, քննարկելու ենք և որոշակի առաջարկներով ենք հանդես գալու»,- ասաց Էդիտա Գզոյանը:
Նա նշեց, որ բանախոսները կանդրադառնան ցեղասպանությունների իրավական, պատմական և մշակութային ասպեկտներին, ինչպես նաև կքննարկեն ատելության խոսքի դերը ցեղասպանությունների իրականացման մեջ:
Միջոցառման մասնակից, դասախոս Նաիրա Սահակյանը, ով հիմնականում ուսումնասիրում է Ադրբեջանի և մասնավորապես այդ երկրի պաշտոնյաների քաղաքական դիսկուրսը, որը հիմնականում պտտվում է ԼՂ կոնֆլիկտի շուրջ, ընդգծեց, որ արդեն 75 տարի է անցել, ինչ Ցեղասպանության կոնվեցիան կա, բայց դրանից հետո մարդկությունը ականատես է եղել բազմաթիվ ցեղասպանությունների, որոնք տեղի են ունեցել, ինչպես նաև վերջերս Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած բռնի տեղահանումը, որը, ըստ մասնագետի, նույնպես կարելի է որակել որպես ցեղասպանություն:
Նա մանրամասնեց, որ իր ելույթում խոսելու է նրանից, թե ինչպես է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը իր տարբեր ելույթներում փորձում հայերին ապամարդկայնացնել ու նրանց որպես սպառնալիք ներկայացնել՝ նշելով, որ դա ցեղասպանության իրականացման մի քանի փուլերից մեկն է։
«Սա կարևոր է նրանով, որ, եթե նայենք թե ինչ փուլերով են տեղի ունենում ցեղասպանությունները, ապա կնկատենք, որ այդ մի քանի քայլերի մեջ ապամարդկայնացումը առանցքային տեղ է գրավում: Սա այն դեպքն է, երբ դիմացինի մեջ թշնամու կերպար ստեղծելուց նրան փորձում ես զրկել բոլոր մարդկային հատկանիշներից և դրանով իսկ նրան ներկայացնում որպես թիրախ, որին կարելի է ոչնչացնել։ Դիմացինին ոչ մարդկային էակ ներկայացնելուց բացի, նրան ներկայացնում ես նաև որպես քո գոյության համար վտանգավոր տարր, և սա ենթագիտակցության մեջ ստեղծում է իրադրություն, որ դու հարկադրված ես դիմացինին սպանել, հակառակ դեպքում նա քեզ վնասելու է»,- մանրամասնեց նա:
Ըստ մասնագետի՝ Ադրբեջանի նախագահը և բարձրաստիճան պաշտոնյանները կիրառում են հենց այս մեթոդները հայ ժողովրդի դեմ ատելություն սերմանելու նպատակով:
Ամենից շատ դիտված
21:14 Դերասան Լևոն Մկրտչյանի հարսանիքն է. ներկա է նաև Աշոտ Փաշինյանը
23:27 Աշոտիկը «տաշի» է գոռում, Փաշինյանի դուստրն ու աներձագը՝ պարը վայելում. ինչպես է անցնում Լևոն Մկրտչյանի հարսանիքը
16:37 Ինչպե՞ս կարող է ռաբիզ լսելու համար հավաքվել բազմահազարանոց հանդիսատես, այն էլ Ապրիլի 24-ի նախաշեմին
14:07 3.5 մլն դրամ` ճաշի կտրոն. մի գնացեք հարկադիր խուզի. Հրայր Կամենդատյան
11:56 Դինամոյի թրքահպատակ նախագահի ցուցումով Արցախի դրոշը հեռացվել է. փաստաբան
13:35 Հատուկ և բացառիկ առաջարկներ Ակբա Լիզինգի կողմից
17:08 Հայաստանը վերածվել է 90-ականների բեսպրեդելի. Ոստիկանությունը փաստացի գոյություն չունի. ակտիվիստ
14:47 Ինչպես Հիսուսը խաչվեց, բայց հարություն առավ, այնպես էլ Արցախը հարություն կառնի
13:00 Քանի էս ընդդիմությունն է, Նիկոլը 2026-ին էլ կընտրվի. հարցում Գյումրիում
11:46 «Փող ուտելն» ինձ համար կարմիր գիծ է, դա նշանակում է դավաճանել ժողովրդին․ Շենգավիթի թաղապետ
Ձեզ գուցե հետաքրքրի
հետադարձ կապ
սոց․ ցանցեր
Կայքում հրապարակված նյութերը պարտադիր չէ, որ արտահայտեն oragir.news-ի խմբագրության տեսակետը: