Երևան +12°
copy image url
Մշակույթ 8 ամիս առաջ - 21:37 22-08-2023

Կան ավելի վատ հանցագործություններ, քան գրքեր այրելը, օրինակ՝ չկարդալը․ Ռեյ Բրեդբերիի ծննդյան օրն է

Ռեյ Բրեդբերին գիտաֆանտաստիկայի ամերիկացի դասական է, աստղի սեփականատեր՝ Հոլիվուդի Փառքի ծառուղում, Մեծ վարպետի կոչման, Գրքի ազգային մրցանակ հիմնադրամի մեդալի, ԱՄՆ Արվեստի ազգային մեդալի, Էնն Ռեդքլիֆի, Բենջամին Ֆրանկլինի, Ամերիկյան ակադեմիայի, «Գենդալֆ» և «Պրոմեթևս», Պուլիտցերյան մրցանակների դափնեկիր։ Ռեյ Բրեդբերիի անունով են կոչվել աստերոիդ ու խառնարան Մարսի վրա։

Այսօր Ռեյ Բրեդբերիի ծննդյան օրն է։

Ռեյ Դուգլաս Բրեդբերին ծնվել է 1920 թվականի օգոստոսի 22-ին Իլինոյս նահանգի Վուկեգան քաղաքում։ 1934 թվականին նրա ընտանիքը տեղափոխվում է Լոս Անջելես՝ ապրելու հարազատների մոտ։ Հենց այնտեղ էլ Ռեյն ավարտեց միջնակարգ դպրոցը 1938 թվականին։ Բայց նա չի կարողացել համալսարան ընդունվել ծնողների ֆինանսական ծանր վիճակի պատճառով։ Ուստի մի քանի տարի աշխատել է որպես թերթավաճառ։ Բայց ապագա գչողը կրթության բացը լրացրել է գրադարաններում անհագ ընթերցանությամբ։



Բրեդբերին սկսել է գրել տասներկու տարեկանում, երբ ստեղծել է Էդգար Բերոուզի «Մարսի մեծ մարտիկի» շարունակությունը, քանի որ նա չէր կարող իրեն թույլ տալ գնել գրքի երկրորդ մասը, ուստի որոշել էր ինքնուրույն մտածել, թե ինչ կարող է տեղի ունենալ շարունակությունում: Իսկ քսան տարեկանում Ռեյն արդեն հարյուր տոկոսով վստահ էր, որ իր հետագա կյանքը պետք է կապված լինի գրականության հետ։

Իր ապագա կնոջն ու ողջ կյանի մեծագույն սիրուն՝ Մարգարեթ (Մեգի) Մակլյուր Բրեդբերին հանդիպել է 1946 թվականին Լոս Անջելեսի գրախանութում, որտեղ նա աշխատում էր: Մեկ տարի անց՝ 1947 թվականին, Մեգին և Ռեյն ամուսնացան, նրանց ամուսնությունը տևեց մինչև 2003 թվականը՝ Մակլուրի մահը։ Առաջին մի քանի տարիների ընթացքում Մեգին քրտնաջան աշխատում էր, որպեսզի Ռեյը կարողանա ստեղծագործել։ Այն ժամանակ գրելը նրան մեծ եկամուտ չէր բերում։ Ընտանիքի ամսական ընդհանուր եկամուտը կազմում էր մոտ 250 դոլար, որի կեսը վաստակում էր Մարգարեթը։ Իր «Մարսյան քրոնիկոն» վեպը ընծայել է կնոջը՝ գրելով․ «Իմ կնոջը՝ Մարգարեթին, անկեղծ սիրով»։



Ռեյ Բրեդբերին տվել է ֆանտաստիկայի հետևյալ սահմանումը. «Գեղարվեստական ​​գրականությունը մեր իրականությունն է՝ հասցված աբսուրդի»: Իր վեպերում Բրեդբերին կանխատեսել և նկարագրել է ժամանակակից կյանքը, ավելի ճիշտ՝ համաշխարհային զանգվածային մշակույթի ոչնչացումը։ Տարիներ անց, պատասխանելով այն հարցին, թե ինչու իր կանխատեսումներից շատերը չիրականացան, գրողը կտրուկ պատասխանեց՝ «Որովհետև մարդիկ ապուշ են»։ Գիտաֆանտաստ գրողի խոսքով՝ ժամանակակից հասարակությունը ցանկանում է զբաղվել սպառմամբ՝ գարեջուր խմելով և հեռուստահաղորդումներ դիտելով։ Նրանք հորինել են շան կոստյումներ, գովազդի մենեջերի պաշտոն և անպետք «այֆոնի նման բաներ»: Բայց հնարավոր էր զարգացնել գիտությունը և ուսումնասիրել տիեզերքը․ կարծում էր Բրեդբերին:

Ռեյ Բրեդբերին մինչև վերջ հավատում էր լավագույնին։ Լինելով արդեն բավականին տարեց մարդ՝ նա ամեն առավոտ սկսում էր աշխատել հաջորդ պատմվածքի կամ պատմվածքի ձեռագրի վրա՝ հավատալով, որ ևս մեկ նոր աշխատանք կերկարացնի իր կյանքը։ Գրքերը լույս էին տեսնում գրեթե ամեն տարի։



79 տարեկանում Բրեդբերին ինսուլտ է տարել, որից հետո կյանքի վերջին տարիներին գամվել է հաշմանդամի սայլակին, սակայն պահպանել է մտքի և հումորի զգացումը։

Իր վերջին հարցազրույցներից մեկում գրողն ասել է. «Գիտեք, իննսուն տարին ամենևին էլ այնքան զիլ չէ, որքան ես կարծում էի նախկինում: Հարյուրը հիանալի է հնչում։ Պարզապես պատկերացրեք աշխարհի բոլոր թերթերի վերնագրերը․ «Բրեդբերին դարձավ հարյուր տարեկան»։ Ինձ անմիջապես ինչ-որ մրցանակ կտային միայն նրա համար, որես դեռ չեմ մեռել»։