2025-ի Հուլիսի 5-ը առաջին պլանում նշանավորում են Բագրատ և Միքայել սրբազանները, ԿԳԲ-ի պադվալում հացադուլ հայտարարելով։ Սահմանադրության և ազգային խորհրդանիշների օրն է այսօր։ Այն ոչ աշխատանքային է, որ քաղաքացիները ամբողջովին սևեռվեն օրվա խորհրդի վրա, ու այն իրապես դառնա տոն։ Սակայն Սահմանադրության օրը հոգսերի տակ ճզմված քաղաքացիների համար իրական, ուրախ տոն չէ։
Գրեթե բոլոր հարցերում ժողովուրդն օրինակ է վերցնում իշխանություններից, քաղաքական և հոգևոր ընտրանուց։ Եթե տեսնում է, որ նրանց մեջ կա կոռուպցիա, հանցագործություն, մարդու իրավունքերի ոտնահարում, հիմարար արժեքների, նորմերի արհամարհում, ապօրինություն, կեղծիք ու սուտ, ապա կարծիք է կազմում, որ ընտրանու, առաջնորդների համար Սահմանադրությունն ամեն ինչից վեր չէ։ Ու ինքն էլ Հուլիսի 5-ին վերաբերում է որպես սովորական ոչ աշխատանքային օր։
Ոմանք կարծում են, թե Հուլիսի 5-ի հանդեպ անտարբերության հիմքում 1995-ի հուլիսի 5-ին տեղի ունեցած զանգվածային ընտրակեղծիքներն են։ Այսինքն՝ հիմքում ծուռ քար է դրվել, դրա համար էր Սահմանադրությունը պարբերաբար փոփոխվում է և հանրային հարգանք չի վայելում։
Տեսակետ կա, թե ՔՊ-ական իշխանություններն առաջնորդվում են ոչ թե Սահմանադրությամբ, նրանում սահմանված արժեքներով ու օրենքներով, այլ Մոսկվայի թելադրանքով։ Այսպիսի խոստովանություն օրեր առաջ արեց Նիկոլ Փաշինյանն, ասելով, որ 2018-ին եղել է ֆորպոստի վարչապետ, 2020-ի վերջում՝ ամենաֆորպոստի վարչապետ։ Ֆորպոստի վարչապետի համար ՀՀ սահմանադրությունը, բնականաբար՝ ոչ մի արժեք ու նշանակություն չունի։ Այսպիսի վարչապետից ի՞նչ օրինակ կվերցնեն քաղաքացիները։
Ժողովրդի մի մասի կարծիքով՝ Բագրատ և Միքայել սրբազանների և մյուսների, Սամվել Կարապետյանի, Սեյրան Օհանյանի ու Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ հետապնդումները շինծու են, հակասահմանադրական են։ Այսքանից հետո մարդիկ կարծիք են կազմում, որ եթե իշխանությունները արհամարհում են Սահմանադրույթունը, ապա իրենք էլ կարող են այն չհարգել, թքած ունենալ արժեքների, օրենքների վրա և այլն։
Աս մութ համապատկերում ակամա ծնվում է ռոմանտիկ մի երազանք։ Ի՞նչ կփոխվի, եթե Հուլիսի 5-ը իրապես տոն դառնա։
Հայաստանը նորմալ՝ անկախ և ժողովրդավարական, երկիր դարձնելու երազանք ունեն շատերը՝ բազմաթիվ կուսակցություններ, հասարակական կազմակերպություններ, քաղաքացիական նախաձեռնություններ, մտավորականներ, հոգևորականներ և այլն։ Նրանք կարող են միավորվել Հուլիսի 5-ի շուրջ։ Այսինքն՝ միասին կամ առանձին կարող են հնչեղ միջոցառումներ կազմակերպել այս օրը, հանրության շրջանում սերմանել հավատ, որ Սահմանադրությունն է մեր արժեքների, օրենքների հիմքերի հիմքը։
Այս հավատը կարող է դառնալ ռոմանտիկ վերափոխման հիմք։ Երբ քաղաքացիները Հուլիսի 5-ը դարձնեն, ապա Սահմանադրությամբ առաջնորդվելը կդառնա պարտադիր բոլորի համար, Սահմանադրության վրա թքելը կհամարվի սրբապղծություն, ֆորպոստի վարչապետ լինելը, ազգային շահերը ստորադասելը կորակվեն դավաճանություն, կվերանան կեղծիքը, սուտը, կոռուպցիան, հանցագործությունը, ապօրինությունները, կփակվեն բանտերը, կվերանա ատելությունը, բոլորը միմյանց կվերբերվեն եղբայրաբար, կթագավորի Սերն, ու համընդհանուր երջանկություն կլինի Հայաստանում։
Այսպիսի հրաշք տեղի կունենա, երբ ՀՀ քաղաքացին Հուլիսի 5-ը դարձնի իրական տոն։
Թաթուլ Մկրտչյան