Լենինականը օկուպացնելու վերաբերյալ Թուրքիայի պլանների մասին․ 1930-ականների վերջ
Ներքին
2 ժամ առաջ - 23:53 08-05-2025
«Մայր Հայաստան» դաշինքի անդամ Դերենիկ Մալխասյանի ֆեյսբուքյան գրառումը. «Լենինականը (Գյումրին) օկուպացնելու վերաբերյալ Թուրքիայի պլանների մասին․ 1930-ականների վերջ
Գաղտնիք չէ, որ Թուրքիան վերջին 200 տարվա ընթացքում միշտ սպասել է հարմար առիթի Հարավային Կովկաս ներխուժելու համար։ Թուրքիայի պլաններում առաջին հերթին եղել է Շիրակի մարզի օկուպացիան։
Այդպիսի հարմար առիթ Թուրքիային ընձեռնվեց, երբ ռուսները 1917թ․-ին դուրս եկան մեր տարածաշրջանից։ Արդյունքում թուրքերը 2 անգամ օկուպացրեցին Ալեքսանդրապոլ քաղաքն ու Ալեքսանդրապոլի գավառը։ 1920թ․-ին, երբ վերջին անգամ Կարաբեքիրը օկուպացրեց Ալեքսանդրապոլը, անգամ Կարսի պայմանագրի կնքումից հետո հրաժարվում էր դուրս գալ քաղաքից։
Միայն Խորհրդային Միության ճնշման արդյունքում նա ստիպված եղավ դուրս գալ Ալեքսանդրապոլից։ Թուրքիայի համար Հայաստան ներխուժելու հարմար առիթ ստեղծվեց Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ Դեռ պատերազմը չսկսված՝ թուրքական կառավարությունն արդեն պլաններ էր մշակում Լենինականն օկուպացնելու համար։ Այդ մասին է վկայում 1938թ․-ին ֆրանսիական բանակի գլխավոր շտաբի զեկույցներից մեկը, որտեղ բացահայտված են Հարավային Կովկասում թուրքական ծրագրերը։ Միայն ԽՍՀՄ-ի հաղթանակը թույլ չտվեց, որ Թուրքիան իրականացնի իր նպատակները։ Գլխավոր շտաբի տեղեկանքը ներկայացնում եմ ամբողջությամբ․
«ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ՇՏԱԲԻ 2-ՐԴ ԲՅՈՒՐՈՅԻ ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԱՆԴՐԿՈՎԿԱՍՈՒՄ ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՄԱՍԻՆ. 1938 թվականի փետրվար
1937 թվականի հունվարին թուրքական կառավարությունը բանակի գլխավոր շտաբին հրամայեց նախապատրաստվել հետևյալ առաջադրանքների իրականացմանը։
ԽՍՀՄ-ի և որևէ այլ մեծ տերության միջև պատերազմի և դրա հետևանքով Անդրկովկասում տեղակայված զորքերի ամբողջական կամ մասնակի դուրսբերման կամ Ստալինի կառավարության անկման դեպքում անցնել թուրք-խորհրդային սահմանը և անմիջապես օկուպացնել
1) Վրաստանում՝ Բաթումի շրջան և Ախալցխայի և Ախալքալաքի շրջանները։
2) Հայաստանում՝ Լենինական (Ալեքսանդրապոլ) քաղաքը և հարակից տարածքները։
3) Ադրբեջանն ամբողջությամբ. այնտեղ կայազորներ տեղակայելով՝ ստեղծել կառավարություն, որը կհամաձայնի ճանաչել Ադրբեջանը որպես Թուրքիայի պրոտեկտորատ»։
Գաղտնիք չէ, որ Թուրքիան վերջին 200 տարվա ընթացքում միշտ սպասել է հարմար առիթի Հարավային Կովկաս ներխուժելու համար։ Թուրքիայի պլաններում առաջին հերթին եղել է Շիրակի մարզի օկուպացիան։
Այդպիսի հարմար առիթ Թուրքիային ընձեռնվեց, երբ ռուսները 1917թ․-ին դուրս եկան մեր տարածաշրջանից։ Արդյունքում թուրքերը 2 անգամ օկուպացրեցին Ալեքսանդրապոլ քաղաքն ու Ալեքսանդրապոլի գավառը։ 1920թ․-ին, երբ վերջին անգամ Կարաբեքիրը օկուպացրեց Ալեքսանդրապոլը, անգամ Կարսի պայմանագրի կնքումից հետո հրաժարվում էր դուրս գալ քաղաքից։
Միայն Խորհրդային Միության ճնշման արդյունքում նա ստիպված եղավ դուրս գալ Ալեքսանդրապոլից։ Թուրքիայի համար Հայաստան ներխուժելու հարմար առիթ ստեղծվեց Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ Դեռ պատերազմը չսկսված՝ թուրքական կառավարությունն արդեն պլաններ էր մշակում Լենինականն օկուպացնելու համար։ Այդ մասին է վկայում 1938թ․-ին ֆրանսիական բանակի գլխավոր շտաբի զեկույցներից մեկը, որտեղ բացահայտված են Հարավային Կովկասում թուրքական ծրագրերը։ Միայն ԽՍՀՄ-ի հաղթանակը թույլ չտվեց, որ Թուրքիան իրականացնի իր նպատակները։ Գլխավոր շտաբի տեղեկանքը ներկայացնում եմ ամբողջությամբ․
«ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ՇՏԱԲԻ 2-ՐԴ ԲՅՈՒՐՈՅԻ ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԱՆԴՐԿՈՎԿԱՍՈՒՄ ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՄԱՍԻՆ. 1938 թվականի փետրվար
1937 թվականի հունվարին թուրքական կառավարությունը բանակի գլխավոր շտաբին հրամայեց նախապատրաստվել հետևյալ առաջադրանքների իրականացմանը։
ԽՍՀՄ-ի և որևէ այլ մեծ տերության միջև պատերազմի և դրա հետևանքով Անդրկովկասում տեղակայված զորքերի ամբողջական կամ մասնակի դուրսբերման կամ Ստալինի կառավարության անկման դեպքում անցնել թուրք-խորհրդային սահմանը և անմիջապես օկուպացնել
1) Վրաստանում՝ Բաթումի շրջան և Ախալցխայի և Ախալքալաքի շրջանները։
2) Հայաստանում՝ Լենինական (Ալեքսանդրապոլ) քաղաքը և հարակից տարածքները։
3) Ադրբեջանն ամբողջությամբ. այնտեղ կայազորներ տեղակայելով՝ ստեղծել կառավարություն, որը կհամաձայնի ճանաչել Ադրբեջանը որպես Թուրքիայի պրոտեկտորատ»։
Ամենից շատ դիտված
16:45 Աննա Հակոբյանը դուրս է գալիս միջազգային ասպարեզ․ կրթվելու 30.000 դոլարը չի վճարելու, բայց ծախսեր լինելու են
14:20 Նման բան չէի տեսել. Բյուրավանի բնակիչները շոկի մեջ են կարկուտի հետևանքներից
00:03 Ձերբակալել են գյումրեցի հետաքննող լրագրող Լիլիթ Աղեկյանին
15:50 Մաշտոցի պողոտայում քաոս է․ առևտրականների ապրանքը խլած քաղաքապետարանի աշխատակիցը փախել է
16:52 Վարորդական վկայականները դարձրեք էլեկտրոնային, ամեն 10 տարին մեկ չփոխեն, լրացուցիչ ծախս չկատարեն
17:35 Անձնակազմի մեծ մասն ազատման դիմում է գրել․ Պուշկինի դպրոցի պատասխանը՝ տնօրենի հեռացմանը
19:58 Գազալցակայանը տուգանվել է 4 միլիոն 726 հազար դրամի չափով
20:15 Կարդինալների կոնկլավն ընտրել է Հռոմի 267-րդ պապին
19:10 Ինձ 5 մլն տուգանել են, բայց 5 մլն երազում էլ տեսած չկամ, ո՞նց պիտի վճարեմ, տուն էլ չունեմ․ առևտրական
12:52 Նոր Նորքի թաղապետը Չախոյանին բարձր վարձատվությամբ աշխատանք է առաջարկել և մերժում ստացել
Ձեզ գուցե հետաքրքրի
հետադարձ կապ
սոց․ ցանցեր
Կայքում հրապարակված նյութերը պարտադիր չէ, որ արտահայտեն oragir.news-ի խմբագրության տեսակետը: