Վերջին օրերին Հայաստանի շուրջ դիվանագիտական աշխուժությունը նկատելիորեն աճել է։ Իրանի փոխարտգործնախարար Աբբաս Արաղչին այցելել է Երևան, ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն հանդիպել է Հաքան Ֆիդանի հետ, իսկ Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը և Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը չորս օրվա ընթացքում երկրորդ հեռախոսազրույցն են ունեցել։
Բացի այդ, Նիկոլ Փաշինյանն ու Մարկո Ռուբիոն ևս քննարկում են ունեցել։ Այս զարգացումները հուշում են, որ տարածաշրջանում դիվանագիտական գործընթացները մտնում են նոր փուլ։
Քաղաքագետ Արմեն Վարդանյանի խոսքով՝ ԱՄՆ-ն մշտապես փորձել է Կովկասում խաղաղություն հաստատել և լուծել հայ-ադրբեջանական ու հայ-թուրքական կոնֆլիկտները։
«Միացյալ Նահանգները ցանկանում է, որ հակամարտությունն ավարտվի, քանի որ դա թույլ կտա թուլացնել Ռուսաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում»,- նշում է նա։
Վարդանյանի խոսքով՝ Ռուսաստանը տարիներ շարունակ օգտագործել է կոնֆլիկտը որպես քաղաքական լծակ, տարբեր կողմերից զիջումներ կորզելու համար։ Ադրբեջանն այսօր խուսափում է խաղաղության համաձայնագրից, ինչը Վաշինգտոնում հստակ հասկանում են։
«Բաքուն փորձում է Թուրքիային ներգրավել գործընթացում՝ ավելացնելով ճնշումը Հայաստանի վրա»,- ասում է քաղաքագետը։
Նրա խոսքով՝ ԱՄՆ-ում կարծում են, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանը խոչընդոտող հիմնական խնդիրը, որը բարձրացնում է Բաքուն՝ Հայաստանի Սահմանադրության հոդվածներից մեկը, իրականում այդպիսին չէ։
«Սա արհեստական խնդիր է, որն Ադրբեջանը շահարկում է, բայց Վաշինգտոնը հստակ հասկանում է այդ մոտեցման իրական նպատակը»,- ընդգծում է նա։
Հայաստանում դիվանագիտական ակտիվության հիմնական պատճառը, ըստ փորձագետի, խաղաղության համաձայնագրի հնարավոր ստորագրումն է։
«Եթե այդ փաստաթուղթն ընդունվի, տարածաշրջանում կսկսվեն լուրջ աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ»,- կարծում է Վարդանյանը։ Նրա խոսքով՝ միջազգային դերակատարները տարբեր դիրքորոշումներ ունեն այս հարցում։
«Ոմանք ձգտում են, որ համաձայնագիրը հնարավորինս շուտ ստորագրվի, մինչդեռ մյուսները խուսափում են այդ սցենարից։ Ամեն դեպքում, գործընթացը հասել է վճռորոշ փուլի»,- նշում է նա։
Քաղաքագետը կարծում է, որ առաջիկա զարգացումները ավելի հստակ պատկերացում կտան՝ արդյոք Հայաստանը և Ադրբեջանը կկարողանան հասնել վերջնական համաձայնության, թե ոչ։
«Հիմա արդեն պարզ է, որ բոլոր խաղացողներն ակտիվորեն ներգրավված են այս գործընթացում, և ամեն ինչ որոշվելու է մոտ ապագայում»,- եզրափակում է Վարդանյանը։