Ինչ է տեղի ունենում Իրանում. կօգտվե՞ն Իսրայելն ու ԱՄՆ-ն ներքաղաքական ճգնաժամից
Արտաքին
2 ամիս առաջ - 17:45 24-03-2025
Վերջին շրջանում Իրանում ներքաղաքական իրավիճակը կրկին լարված է։ Երկրում տեղի են ունենում հակառավարական ցույցեր, որոնք հիմնականում պայմանավորված են սոցիալ-տնտեսական խնդիրներով։ Սակայն, ինչպես նշում են փորձագետները, այս բողոքի ալիքի խորքում նաև ազգային փոքրամասնությունների՝ մասնավորապես, պանթյուրքիստական և պանքրդական շարժումների ակտիվացումն է։
Այս զարգացումների ֆոնին հարց է առաջանում՝ արդյոք ներքին ճգնաժամը կդառնա՞ ԱՄՆ-ի և Իսրայելի համար հարմար առիթ՝ Իրանի դեմ ավելի ակտիվ գործողությունների անցնելու համար։ Իսկ ի՞նչ նպատակով է Հայաստան այցելել Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին․ արդյոք նա փորձելու՞ է պաշտոնական Երևանից երաշխիքներ ստանալ, որ Հայաստանը չի աջակցի Իրանի դեմ որևէ գործողության։
Այս հարցերի շուրջ Oragir News-ը զրուցել է իրանագետ Գարիկ Միսակյանի հետ։
Միսակյանի խոսքով, թեև ցույցերը հիմնականում պայմանավորված են սոցիալական խնդիրներով, սակայն իրավիճակը շատ ավելի բարդ է։
«Իրանում այժմ արձակուրդային շրջան է, բայց տնտեսական խնդիրները լրջորեն ազդում են երկրում քաղաքական կայունության վրա։ Իրանական ռիալի արժեզրկումը խորը ճգնաժամ է առաջացրել, իսկ նախագահ Փեզեշքիանի կառավարությունը դեռևս չի կարողանում տալ բավարար լուծումներ», – նշել է նա։
Ըստ նրա, երկրի հյուսիսում գտնվող որոշ խմբավորումներ՝ պանթյուրքիստական և պանքրդական ուժերը, օգտվում են այս ճգնաժամից՝ իրենց դիրքերը ուժեղացնելու համար։
Երբ ներքաղաքական լարվածություն է լինում, շատ երկրներ այն օգտագործում են որպես թույլ կողմ և փորձում են հարվածել։ Սակայն Միսակյանը կարծում է, որ ԱՄՆ-ն դեռևս չի շտապի Իրանի դեմ ռազմական գործողություն ձեռնարկել։
«Դժվար է ասել՝ ԱՄՆ-ն կամ Իսրայելը կօգտվեն այս իրավիճակից, թե ոչ։ ԱՄՆ-ն, ամենայն հավանականությամբ, չի ցանկանա ռազմական գործողություններ սկսել Իրանի դեմ, սակայն Թրամփի վարչակազմը շարունակում է վարել առավելագույն ճնշման քաղաքականություն՝ թե՛ տնտեսական պատժամիջոցներով, թե՛ դիվանագիտական միջոցներով», – նշեց նա։
Նրա խոսքով, Վաշինգտոնի գլխավոր նպատակը մնում է նույնը՝ թույլ չտալ, որ Իրանը միջուկային սպառնալիք դառնա Իսրայելի համար։
Ինչ վերաբերում է Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչիի՝ Հայաստան այցին, ապա դրա հիմնական նպատակը, ըստ Միսակյանի, կարող է լինել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցում Իրանի դիրքորոշումը հստակեցնելը։
«Իրանը մշտապես աշխատում է հարևան երկրների հետ, որպեսզի ապահովի, որ իր դեմ ոչ մի գործողություն չիրականացվի։ Սակայն այս այցի հիմնական շեշտադրումը, ամենայն հավանականությամբ, կլինի հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների շուրջ զարգացումները, քանի որ Իրանը որոշակի անհանգստություններ ունի այս հարցում», – նշեց նա։
Իրանի ներքաղաքական անկայունությունը այս պահին խորանում է, սակայն դեռ պարզ չէ, թե որքանով դա կանդրադառնա միջազգային զարգացումների վրա։ Թեև ԱՄՆ-ն և Իսրայելը կարող են փորձել օգտվել իրավիճակից, սակայն ռազմական գործողության հավանականությունը դեռևս քիչ է։ Միևնույն ժամանակ, Իրանը շարունակում է ակտիվ դիվանագիտություն վարել հարևանների հետ՝ փորձելով ապահովել, որ որևէ հակաիրանական գործողություն տարածաշրջանում չպլանավորվի։
Այս համատեքստում Արաղչիի այցը Երևան կարևոր նշանակություն ունի․ Իրանը ցանկանում է խուսափել ցանկացած սցենարից, որը կարող է սպառնալիք դառնալ իր շահերի համար։
Ք․ Սահակյան
Այս զարգացումների ֆոնին հարց է առաջանում՝ արդյոք ներքին ճգնաժամը կդառնա՞ ԱՄՆ-ի և Իսրայելի համար հարմար առիթ՝ Իրանի դեմ ավելի ակտիվ գործողությունների անցնելու համար։ Իսկ ի՞նչ նպատակով է Հայաստան այցելել Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին․ արդյոք նա փորձելու՞ է պաշտոնական Երևանից երաշխիքներ ստանալ, որ Հայաստանը չի աջակցի Իրանի դեմ որևէ գործողության։
Այս հարցերի շուրջ Oragir News-ը զրուցել է իրանագետ Գարիկ Միսակյանի հետ։
Միսակյանի խոսքով, թեև ցույցերը հիմնականում պայմանավորված են սոցիալական խնդիրներով, սակայն իրավիճակը շատ ավելի բարդ է։
«Իրանում այժմ արձակուրդային շրջան է, բայց տնտեսական խնդիրները լրջորեն ազդում են երկրում քաղաքական կայունության վրա։ Իրանական ռիալի արժեզրկումը խորը ճգնաժամ է առաջացրել, իսկ նախագահ Փեզեշքիանի կառավարությունը դեռևս չի կարողանում տալ բավարար լուծումներ», – նշել է նա։
Ըստ նրա, երկրի հյուսիսում գտնվող որոշ խմբավորումներ՝ պանթյուրքիստական և պանքրդական ուժերը, օգտվում են այս ճգնաժամից՝ իրենց դիրքերը ուժեղացնելու համար։
Երբ ներքաղաքական լարվածություն է լինում, շատ երկրներ այն օգտագործում են որպես թույլ կողմ և փորձում են հարվածել։ Սակայն Միսակյանը կարծում է, որ ԱՄՆ-ն դեռևս չի շտապի Իրանի դեմ ռազմական գործողություն ձեռնարկել։
«Դժվար է ասել՝ ԱՄՆ-ն կամ Իսրայելը կօգտվեն այս իրավիճակից, թե ոչ։ ԱՄՆ-ն, ամենայն հավանականությամբ, չի ցանկանա ռազմական գործողություններ սկսել Իրանի դեմ, սակայն Թրամփի վարչակազմը շարունակում է վարել առավելագույն ճնշման քաղաքականություն՝ թե՛ տնտեսական պատժամիջոցներով, թե՛ դիվանագիտական միջոցներով», – նշեց նա։
Նրա խոսքով, Վաշինգտոնի գլխավոր նպատակը մնում է նույնը՝ թույլ չտալ, որ Իրանը միջուկային սպառնալիք դառնա Իսրայելի համար։
Ինչ վերաբերում է Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչիի՝ Հայաստան այցին, ապա դրա հիմնական նպատակը, ըստ Միսակյանի, կարող է լինել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցում Իրանի դիրքորոշումը հստակեցնելը։
«Իրանը մշտապես աշխատում է հարևան երկրների հետ, որպեսզի ապահովի, որ իր դեմ ոչ մի գործողություն չիրականացվի։ Սակայն այս այցի հիմնական շեշտադրումը, ամենայն հավանականությամբ, կլինի հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների շուրջ զարգացումները, քանի որ Իրանը որոշակի անհանգստություններ ունի այս հարցում», – նշեց նա։
Իրանի ներքաղաքական անկայունությունը այս պահին խորանում է, սակայն դեռ պարզ չէ, թե որքանով դա կանդրադառնա միջազգային զարգացումների վրա։ Թեև ԱՄՆ-ն և Իսրայելը կարող են փորձել օգտվել իրավիճակից, սակայն ռազմական գործողության հավանականությունը դեռևս քիչ է։ Միևնույն ժամանակ, Իրանը շարունակում է ակտիվ դիվանագիտություն վարել հարևանների հետ՝ փորձելով ապահովել, որ որևէ հակաիրանական գործողություն տարածաշրջանում չպլանավորվի։
Այս համատեքստում Արաղչիի այցը Երևան կարևոր նշանակություն ունի․ Իրանը ցանկանում է խուսափել ցանկացած սցենարից, որը կարող է սպառնալիք դառնալ իր շահերի համար։
Ք․ Սահակյան
Ամենից շատ դիտված
19:52 Ոտաբոբիկ՝ մզկիթում. Փաշինյանը հետևում է մահմեդական սովորույթներին
22:25 Բոլորս կարող ենք խմել «Թուրանի ջուրը». Փաշինյանը խոստանում է չխոչընդոտել «Թուրանի ճանապարհին»
22:00 Բնակարաններ, մեքենա, 39 մլն կանխիկ, 64 մլն եկամուտ․ Ալեն Սիմոնյանի և կնոջ ունեցվածքը
09:10 Ոտաբոբիկ նվաստացում. կա թաքնված պլան, նորից «կգցեն»
00:02 Սուրբ Պատարագի չմասնակցողն օկուպացված Կոստանդնուպոլսում մզկիթ է այցելել․ Տեր Վրթանես Բաղալյան
22:08 ՀՀ գործող իշխանությունը Արցախն ու Արցախի ժողովրդին վերաբերվում է որպես բեռ ու խոչընդոտ. Բեգլարյան
22:17 Նա խորապես մտահոգված է հայրենիքի ճակատագրով, նա Եկեղեցու կողքին է. Առնո Բաբաջանյանի որդին` Սամվել Կարապետյանի մասին
19:43 Նոր փորձանքի սպառնալիք. ինչ է սպասվում ՀՀ-ին Փաշինյանի՝ Թուրքիա այցից հետո
21:13 Չարիքը պետք է հեռացվի. մեր հաղթանակը այլընտրանք չունի. «Սրբազան Պայքար»
22:30 Մենք կորցրել ենք Արցախը, բայց ոչ մի բան չենք գտել․ հարցում
Ձեզ գուցե հետաքրքրի
հետադարձ կապ
սոց․ ցանցեր
Կայքում հրապարակված նյութերը պարտադիր չէ, որ արտահայտեն oragir.news-ի խմբագրության տեսակետը: