copy image url
Մշակույթ 3 ամիս առաջ - 21:55 02-02-2024

Նրա երկրպագուները նշում են իր հերոսի՝ Բլումի օրը․ Ջեյմս Ջոյսի ծննդյան օրն է

Իռլանդացի գրող Ջեյմս Ջոյսը համարվում է մոդեռնիզմի ամենավառ ներկայացուցիչներից մեկը։ Մինչ օրս նա մնում է անգլերենով ամենաընթերցվող արձակագիրներից մեկը։

Այսօր Ջոյսի ծննդյան օրն է։

Ջեյմս Ջոյսը ծնվել է Իռլանդիայի մայրաքաղաք Դուբլինում։ Նրա հայրը, բիզնեսի անհաջող կառավարման պատճառով, ստիպված էր հաճախակի փոխել իր մասնագիտությունը, ուստի ընտանիքը հաճախ տեղափոխվում էր տարածքից տարածք: Այնուամենայնիվ, ապագա գրողին հաջողվեց լավ կրթություն ստանալ, բայց երիտասարդ տարիներին անկայունությունն ու աղքատությունը մասամբ արտացոլվեցին նրա ստեղծագործության մեջ։

Ջոյսի առաջին հրապարակումը հայտնվել է Դուբլինի թերթերից մեկում 1990 թվականին, երբ նա 18 տարեկան էր։ Դա վերլուծություն էր նորվեգացի դրամատուրգ Հենրիկ Իբսենի «Երբ մենք մեռնում ենք, արթնանում ենք» պիեսի մասին։ Ջոյսի՝ որպես բանաստեղծի առաջին փորձերը վերաբերում են այս ժամանակաշրջանին։

Գրողը երիտասարդ տարիներից շատ է ճանապարհորդել։ 20 տարեկանում նա սկզբում մեկնել է Փարիզ, ապա վերադարձել Իռլանդիա, քանի որ մայրը ծանր հիվանդացել է, նրա մահից հետո տեղափոխվել է Իտալիա, մինչ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելը կնոջ հետ տեղափոխվել է Շվեյցարիա։ Ցյուրիխից հետո կրկին շրջել է Եվրոպայով, ապրել Ֆրանսիայում, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի բռնկմամբ վերադարձել է Ցյուրիխ, որտեղ ապրել է մինչև իր օրերի ավարտը։



Ջոյսը հանդիպեց իր ապագա կնոջը և մուսա Նորա Բարնաքլին Դուբլինի Ֆիննս հյուրանոցում 1904 թվականի հունիսի 16-ին, որտեղ նա աշխատում էր որպես սպասուհի, սակայն զույգը ամուսնացավ մինչև 1931 թվականը։ Այնուամենայնիվ, Ջոյսը որոշեց հավերժացնել իրենց առաջին ժամադրության ամսաթիվը «Ուլիսես» վեպում․ 1904 թվականի հունիսի 16-ին է տեղի ունենում վեպի գործողությունները։

Բլումի օրը տոն է, որը նշվում է Ջեյմս Ջոյսի երկրպագուների կողմից ամեն տարի հուլիսի 16-ին։ Այս ամսաթիվն ընտրվել է գրողի ամենահայտնի «Ուլիսես» վեպի ժամանակին համապատասխան և անվանվել է գլխավոր հերոս Լեոպոլդ Բլումի անունով։ Առաջին Bloomsday-ը կազմակերպել են Դուբլինի ստեղծագործական բոհեմները 1954 թվականին՝ վարձելով մի քանի վինտաժ ձիաքարշ կառքեր և ճանապարհորդելով աշխատության մեջ նշված վայրերը։

1982 թվականին տոնն արդեն նշվում էր պաշտոնական մակարդակով։ Այս օրը գրողի ստեղծագործության երկրպագուները ճամփորդության են մեկնում Դուբլինի այն վայրերը, որտեղ վեպի գլխավոր հերոսն այցելել է ստեղծագործության մեջ նկարագրված իր կյանքի մեկ օրը։



Ըստ Time ամսագրի՝ 1999 թվականին Ջեյմս Ջոյսն ընդգրկվել է «20-րդ դարի 100 հերոսների և կուռքերի» ցանկում։ Եվ սա միանգամայն արժանի է, քանի որ նրա ազդեցությունը գրականությունից դուրս էր։

«Ուլիսես» վեպը համարվում է գրողի ամենահայտնի ստեղծագործությունը։ Ջոյսից 7 տարի է պահանջվել այն գրելու համար, այն տպագրվել է ամերիկյան մեկ ամսագրում մաս-մաս 1918-ից 1920 թվականներին։ Առաջին անգամ այն ​​ամբողջությամբ հրատարակվել է Ֆրանսիայում 1922 թվականին, իսկ գրողի հայրենիքում՝ Իռլանդիայում՝ 1939 թվականին։

Ջոյսի «Ուլիսես» վեպն ընդգրկվել է 100 լավագույն անգլալեզու վեպերի ցանկում։ Այս գրքի լավ պահպանված հազվագյուտ առաջին հրատարակությունը դարձավ նաև աճուրդում վաճառված 20-րդ դարի ամենաթանկ գիրքը:

Ջեյմս Ջոյսը տառապում էր մի քանի ֆոբիաներով։ Նա այնքան էր վախենում ջրից, որ երիտասարդ տարիներին շատ դժվար էր ստիպել իրեն լվացվել, վախենում էր կայծակից ու շներից։

Ամենից շատ դիտված

09:46 Արարատի մարզում հայրը հայտնաբերել է իր 25-ամյա որդու մարմինը, կողքին էլ՝ իր անվամբ հաշվառված հրացանը. shamshyan.com
12:47 Ադրբեջանցիները թալանում ու զվարճանում են օկուպացված Ստեփանակերտի տներում
21:47 «Բոլոլա ա լինելու». աշխատանքից հեռացված վարորդ Ռուստամը միացավ պայքարին
20:54 Բագրատ Սրբազանի առաջնորդությամբ երթի շարքերը ստվարանում են. ՈւՂԻՂ
12:21 Չի վախենում, խմած չէ և բարձր է օրենքից. Նիկոլ Փաշինյանի տեսանյութի «մեսիջները»
20:36 «ՏաԼույս» երգչախումբն Արցախի ու Հայաստանի օրհներգերով դիմավորեց Բագրատ Սրբազանին
15:28 «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հայտարարությունը՝ Կիրանցից
15:42 Բագրատ Սրբազանը «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման անդամների հետ քայլերթով գալու է Երևան
21:59 Տավուշյան պայքարը դժվար է լինելու, բայց պատվաբեր․ անհրաժեշտ է մասնակիցների առավելագույն քանակ
00:33 Վաղը քայլերթը դեպի Երևան կշարունակվի Պատարագից հետո