Երևան +11°
copy image url
Մշակույթ 4 ամիս առաջ - 20:50 22-12-2023

Նա ճշտապահությունը հասցրել էր կլասիկ բարձրության. գրականագետ Արսեն Տերտերյանի ծննդյան օրն է

«Ես ուզում եմ գրել իմ ուսուցիչներից մեկի` Արսեն Տերտերյանի մասին, որն առաջին իսկ դասից ինձ վրա մեծ տպավորություն է թողել և այդ տպավորությունը չի ջնջվել, չնայած որ հետագայում, տարիներ հետո, մենք հանդիպել ենք ոչ միայն թեմական դպրոցի, ոչ միայն համալսարանի պատերից ներս, այլև կանքում, մինչև անգամ միասին երևանյան շոգը մեղմելու համար գարեջուր ենք խմել …

Ասեմ սկզբից, որ այդ մեծ տպավորությունը Արսեն Տերտերյանը ստեղծում էր նաև այն պատճառով, որ այն ժամանակ մենք կարդում էինք նրա բանասիրական գրքերը` Թումանյանի, Շիրվանզադեի, Շանթի, Տերյանի մասին: Մենք այդ գրքերի վրա կարդում էինք նրա անունը և նրան, առյուծի բաշերով ու արծվի հայացքով ուսուցչին տեսնում ամբիոնի մոտ: Անմատչելի էր նա, մռայլ, ծիծաղում, ավելի շուտ ժպտում էր երկու շաբաթը մի անգամ երևի, բայց մենք նրան սիրում, ավելին` պաշտում էինք»,- իր մեծ ուսուցչի մասին գրում է Գուրգեն Մահարին:

Այսօր գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Արսեն Տերտերյանի ծննդյան օրն է։

Մի այլ դրվագում էլ Մահարին կատակում է․ «Տերտերյանը խոսում է Աբովյանի մասին.
- «...Խաչատուր Աբովյանը հիմնա...
Զանգը տվին, գլխարկը վերցնում է.
- Մյուս անգամ կշարունակենք։
Երկու օր հետո ներս է մտնում և սկսում է դասախոսությունը.
- ...դիրն է հայ աշխարհաբար գրականության»։
Տերտերյանը ճշտապահությունը հասցրել է կլասիկ բարձրության»։

Արսեն Տերտերյանի գրականագիտական ժառանգությունը մեծ տեղ ու դեր ունի հայ գրականագիտության պատմության մեջ, բայց նրա ուսումնասիրությունների մեջ առանձնահատուկ է հատկապես Հովհաննես Թումանյանին նվիրված ուսումնասիրությունը։

Բանն այն է, որ նսեմացնելով կամ պարզապես չհասկանալով Թումանյանին՝ նրան համարում էին սոսկ Լոռու գավառի բանաստեղծ, Լեոյի բնորոշմամբ՝ «Լեռան երգիչ», իսկ Տերտերյանն առաջին անգամ Թումանյանին ներկայացրեց որպես ազգային մեծ բանաստեղծ, ցույց տվեց, որ կան ընդհանրություններ Թումանյանի և Պուշկինի, Լերմոնտովի, Բայրոնի միջև։ Վեր հանելով Թումանյանի ստեղծագործությունը՝ Տերտերյանը ցույց տվեց նրա պոեզիայի համամարդկային բնույթը։