Ադրբեջանին ավելի շատ ոգևորում է արևմուտքի անգործությունը, քան Թուրքիայի աջակցությունը. Լինդսի Սնելի հարցազրույցը

Միջազգային հանրությունը երկար տարիներ աչք է փակել հայ ժողովրդի դեմ Ադրբեջանի կողմից կատարված ռազմական հանցագործությունների վրա՝ թե՛ Լեռնային Ղարաբաղում, թե՛ Հայաստանում՝ չեզոքության պահպանման քաղաքականության շրջանակներում։ Հաճախ դա հանգեցնում էր նրան, որ ագրեսորի և ագրեսիայի զոհի միջև հավասարության նշան էր դրվում քաղաքական գործիչների հրապարակային հայտարարություններում և կոչերում։ Այնուամենայնիվ, կան անհատներ, ովքեր հստակ և համարժեք գնահատական ​​են տվել այս հակամարտությանը, և ովքեր չեն վախենում բացահայտ հնչեցնել իրենց տեսակետը՝ պաշտպանելով արդարությունը։

Նրանց թվում է ամերիկացի լրագրող, Կովկասի, Մերձավոր Արևելքի և Հյուսիսային Աֆրիկայի հարցերով փորձագետ, Մերրոու մրցանակի դափնեկիր Լինդսի Սնելը, ով հարցազրույց է տվել ռուսական Инфотека-24 լրատվական պորտալին։ Հարցազրույցը Oragir.News-ը թարգմանաբար ներկայացնում է ստորև.

-Գիտենք, որ դուք հստակ տեսլական ու գնահատական ​​ունեք 2020 թվականին Արցախում տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ։ Կարո՞ղ եք այն բարձրաձայնել մեր ընթերցողների համար:

-Ադրբեջանը Թուրքիայի անմիջական աջակցությամբ 2020 թվականին լայնամասշտաբ պատերազմ սկսեց Արցախի և Հայաստանի մի մասի դեմ։
Թուրքիան ավելի քան 1000 վարձկան է ներմուծել, այսպես կոչված, Սիրիայի ազգային բանակից՝ մարտերին աջակցելուհամար, և ադրբեջանական ուժերը հիմնականում օգտագործել են նրանց որպես կենդանի վահան:

-Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ է միջազգային հանրությունը աչք փակում Ադրբեջանի հանցագործությունների վրա։

-Ադրբեջանն արևմուտքի համար կարևոր ռազմավարական գործընկեր է, հատկապես նրա հետ ԵՄ էներգետիկ գործընկերության լույսի ներքո: ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից Ռուսաստանի (պատժամիջոցներ Ռուսաստանի դեմ, զենքի առաքում և անվերջ միլիարդավոր օգնություն Ուկրաինային) և Ադրբեջանի (երբեմն դատապարտող հաղորդագրություններ ընդդեմ Ադրբեջանի, որոնց արագ հաջորդեցին պաշտոնական հավաստիացումները, որ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ չեն լինի) նկատմամբ վերաբերմունքի հարցում կտրուկ հակադրություն կա։

Նույնը մենք տեսել ենք Թուրքիայի հետ Արևմուտքի հարաբերություններում։ 2018 թվականից ի վեր Թուրքիան մի քանի հարձակումներ է իրականացրել Սիրիայի հյուսիս-արևելքում։ Այս հարձակումների հետևանքով հազարավոր մարդիկ զոհվեցին, հարյուր հազարները ստիպված եղան լքել իրենց տները, նրանք ամրապնդեցին Իսլամական պետություն և Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ ահաբեկչական կազմակերպությունների դիրքերը (վերջինիս հետ Թուրքիան համագործակցում է Իդլիբում և Աֆրինում) և քաոս ստեղծեցին։ Թուրքիան մշտապես ռմբակոծում է Հյուսիսային Իրաքը՝ հաճախ սպանելով խաղաղ բնակիչների։ Թուրքիան Լիբիա է ուղարկել նաև իր վարձկաններին։ Արևմուտքը քիչ բան է արել այս վայրագությունները դադարեցնելու համար:

Իսկ արևմուտքի կողմից որևէ քայլ չի ձեռնարկվել Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական շրջափակմանը վերջ տալու համար։ Պարզապես պատկերացրեք Արևմուտքի արձագանքը, եթե Ռուսաստանը 120.000 ուկրաինացիների թակարդի մեջ գցի շրջափակված անկլավում: Դա կդառնա օրաթերթերի գլխավոր էջը:

-Դուք քաջատեղյակ եք Ադրբեջանում գտնվող սիրիացի վարձկանների մասին։ Պատերազմից հետո այս թեման վերացավ։ Կա՞ն հավաստի տեղեկություններ, որ նրանք մնացել են Ադրբեջանում, թե՞ հետ են ուղարկվել Սիրիա։

-Նրանք բոլորին հետ են ուղարկվել Սիրիա: Փաստորեն, պատերազմի ավարտից առաջ հարյուրավոր մարդիկ պարզապես հրաժարվում էին շարունակել կռիվը՝ բողոքելով, որ չգիտեն տեղանքը կամ կռվի ոճը և, փաստորեն, զոհվում են ադրբեջանցի զինվորների առաջ։ Նոյեմբերին մի քանի հարյուրը հետ ուղարկվեցին, իսկ Համզայի մի քանի մարտիկ ձերբակալվեցին Սիրիա վերադառնալիս՝ պատերազմելուց զանգվածաբար հրաժարումը կազմակերպելու համար։ Բայց ոչ, Ադրբեջանում սիրիացի վարձկաններ չկան և չկան 2020 թվականից։

-Մենք գիտենք, որ դուք հաճախ սպառնալիքներ եք ստանում իսլամիստ և թուրք արմատականներից: Ադրբեջանցիների կողմից սպառնալիքներ եղե՞լ են.

-Ես սպառնալիքներ եմ ստանում ադրբեջանցիներից, բայց նրանք կարծես նախընտրում են անձնական հարձակումներն ու ոտնձգությունները, քան ֆիզիկական վնասի բացահայտ սպառնալիքները, որոնք ես հաճախ եմ ստանում թուրք ազգայնականներից:

-Հավատո՞ւմ եք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կհաջողվի խաղաղության պայմանագիր ապահովել ոչ միայն թղթի վրա, այլ նաև տեղում:

-Ո՛չ։ Ադրբեջանի պահանջած պայմանները նույնիսկ անհավանական չեն դարձնի խաղաղությունը, իսկ Ադրբեջանի պահանջների հանդեպ ցանկացած կապիտուլյացիա ուղղակի կհանգեցնի Ադրբեջանի նոր պահանջներին։ Սա դուրս է գալիս Արցախի սահմաններից։ Ադրբեջանը գտնվում է Սյունիքում և հստակ հայտարարել է Սյունիքի ավելի շատ տարածքներ գրավելու իր ծրագրերի մասին։

-Արցախի համար հնարավո՞ր է Կոսովոյի սցենարը։

-Ես կարծում եմ, որ դրա համար կպահանջվի մեծ միջազգային աջակցություն, որը չկա։

-Իսկ ձեր «սիրելի» Թուրքիայի մասին. առաջիկա ընտրությունների վերաբերյալ կանխատեսումներ ունե՞ք։ Իսկ Էրդողանի պարտության դեպքում կփոխվի՞ Անկարայի քաղաքականությունը Ադրբեջանի նկատմամբ, թե՞ սրանք հայերի դատարկ հույսերն են։

-Չեմ կարծում, որ իրավիճակը նկատելիորեն կբարելավվի, եթե Թուրքիայի նոր նախագահը դառնա Քըլըչդարօղլուն։ Նա աջակցություն է հայտնել Ադրբեջանին, երբ վերջինս 2020 թվականին պատերազմ սկսեց։ Նա դժգոհել է, որ Էրդողանը չափազանց երկար ժամանակ է պահանջել ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման դեմ առարկելու համար: Նա անդրադարձավ Ազգային ուխտին՝ նշելով, որ իր համոզմունքն այն է, որ Օսմանյան կայսրության կողմից վերահսկվող նախկին տարածքները դեռ պետք է պատկանեն Թուրքիային։

Եվ ես կարծում եմ, որ Ադրբեջանին ավելի շատ ոգևորում է ոչ թե Թուրքիայի աջակցությունը, այլ ադրբեջանական ագրեսիայի նկատմամբ արևմուտքի անգործությունը։