Կարել Չապեկ
Չեխ գրող, արձակագիր, դրամատուրգ, բազմաթիվ պիեսների, էսսեների, ֆելիետոնների, հեքիաթների հեղինակ: Ծնվել է 1890թ. հունվարի 9-ին Ավստրո-Հունգարիայում: Ուսումնասիրել է փիլիսոփայություն, 1915թ. ստացել է դոկտորի գիտական աստիճան:
Մենք այն ազգն ենք, որն աշխարհին տվել է…
Մեզանում սիրում են ասել. «Մենք այն ազգն ենք, որն աշխարհին տվել է Ժիժկային, Հուսին, Սմետանային, մենք Կոմենսկու ազգն ենք»: Իրենց հերթին գերմանացիներն ասում են. «Մենք Կանտի, Բիսմարկի ազգն ենք, ու էլ չգիտեմ, թե ում, մենք Գյոթեի ազգն ենք»:
Բայց դու, որ ասում ես դա, ի՞նչ կապ ունես Գյոթեի հետ, ինչ-որ բանով նմա՞ն ես նրան, խելացի ու մարդկայի՞ն ես, աշխարհին օրինակ ծառայո՞ւմ ես: «Մենք Շիլլերի ազգն ենք»: Բայց Շիլլերի հետ ընդվզո՞ւմ ես դու բռնակալների դեմ, նրա հետ պահանջո՞ւմ ես մտքի ազատություն: Եղել են Գյոթեն, Կանտը, եղել են և ուրիշներ, բայց դո՞ւ ինչ ներդրում ունես դրա մեջ: Դա որքանո՞վ է նպաստել այն բանին, որ դու դառնաս ավելի բարեկիրթ, մարդկային: Դու Վո՞լֆն ես, թե՞ Գյոթեն, Կա՞նտը, թե՞ ինչ-որ մի ծախու գրչակ:
Ո՞վ ես դու: Ընթերցո՞ղ: Եթե թերթում տպագրվածի համաձայն դատելու լինենք, ապա նվաճված Բելգիայով հաղթահանդեսով անցել են միայն Գյոթեներն ու Կանտերը… Ինչում էլ արտասահմանը մեզ մեղադրի, որպես պատասխան մենք սկսում ենք թափահարել նշանավոր անունները:
Ընթերցո՛ղ, դու ևս կառչում ես այն մտքից, որ հանճարեղ նախնիների շարունակողն ես: Ցանկալի է, որ մենք ընդհանրապես չունենանք Ժիժկային, քան Ժիժկայի ազգում ունենանք վախկոտներ: Խնդիրն այն չէ, թե որ ազգի ներկայացուցիչ ենք, այլ այն, թե ինչպիսին ենք մենք ինքներս:
Ազգը մարդկանց կարիքն ունի և ո՛չ անունների…