Ռուսաստանը հայտարարել է միջուկային ուժերի լայնածավալ զորավարժությունների մասին

Ռուսաստանը փետրվարի 19-ին ծրագրել է ռազմավարական զսպման ուժերի վարժանքներ՝ բալիստիկ և թեւավոր հրթիռների արձակումներով։ Դրանք երկու տարուց ավելի չեն անցկացվում։ Ինչո՞ւ հենց հիմա, Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակի սրման ֆոնին, Ռուսաստանը որոշեց վերսկսել ռազմավարական ուժերի զորավարժությունները։ BBC-ն այդ մասին հարցրել է փորձագետներին։

Սրանք լայնածավալ զորավարժություններ են, որոնց, ըստ ՌԴ ՊՆ պաշտոնական հայտարարության, ներգրավելու են օդատիեզերական ուժերը, ռազմավարական հրթիռային ուժերը, հյուսիսային և սևծովյան նավատորմերը, ինչպես նաև Հարավային ռազմական օկրուգի զորքերը։

Պաշտպանության նախարարությունը պնդում է, որ այդ զորավարժությունները նախապատրաստվել են նախապես։ «Ռազմավարական զսպման ուժերի զորավարժությունները նախատեսված էին ավելի վաղ՝ ստուգելու ռազմական հրամանատարության և վերահսկման մարմինների, մարտական ​​անձնակազմի, ռազմանավերի և ռազմավարական հրթիռակիրների անձնակազմի պատրաստվածությունը հանձնարարված առաջադրանքները կատարելու, ինչպես նաև ռազմավարական միջուկային և ոչ միջուկային ուժերի ռազմավարական զենքերի հուսալիությունը»,- ասված է նախարարության հաղորդագրության մեջ։

Զորավարժություններն անձամբ կղեկավարի ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ով, ըստ սահմանադրության, գերագույն գլխավոր հրամանատարն է։ «Դուք գիտեք հայտնի սև ճամպրուկի, կարմիր կոճակի և այլնի մասին... Նման զորավարժությունները, նույնիսկ նման ուսումնական մեկնարկներն անհնար են առանց պետության ղեկավարի»,- այս տեղեկությունը մեկնաբանել է Պուտինի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։

Իրավիճակն Ուկրաինայի շուրջ

Զորավարժությունները տեղի են ունենում Ուկրաինայի հետ սահմանին իրավիճակի սրման ֆոնին, որի մոտ Ռուսաստանը զորքեր է կուտակել և ըստ արևմտյան քաղաքական գործիչների՝ նպատակ ունի ներխուժել ուկրաինական տարածք,:

Բացի այդ, Ռուսաստանը զորավարժություններ է սկսել Սև ծովում և Բելառուսում, ինչը նույնպես Արևմուտքում ընկալվել է որպես հնարավոր պատերազմի նախապատրաստման մաս։ Ռուսական բանակը նաև այլ վարժանքներ է անցկացրել Հարավային և Արևմտյան ռազմական շրջաններում, ինչպես նաև Ռուսաստանի կողմից բռնակցված Ղրիմում։

Վերջին օրերին ռուսական լրատվական գործակալությունները բազմաթիվ տեղեկություններ են տարածել այդ զորավարժություններից զորքերի իրենց մշտական ​​տեղակայման վայրեր վերադառնալու մասին, բայց դա կարծես թե չի համոզում Արևմուտքին, որ ներխուժման սպառնալիքն անցել է։

Ինչպես Լեհաստան կատարած այցի ժամանակ ասել է ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը, զորքերի իրական դուրսբերման նշաններ չկան։ «Չնայած Ռուսաստանը հայտարարել է, որ զորքերը տեղափոխում է զորանոցներ, մենք դա դեռ չենք տեսնում, իրականում տեսնում ենք, որ ավելի շատ զորքեր են շարժվում դեպի սահմանամերձ շրջաններ»,- նշել է նա։

Հինգշաբթի օրը ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում ներկայացրել է Ուկրաինայի վրա Ռուսաստանի հարձակման ծրագիրը՝ ընդգծելով, որ դա ճշգրիտ կանխատեսման փորձ չէ, այլ Միացյալ Նահանգների ղեկավարության ենթադրությունները։ Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարարությունը հինգշաբթի հրապարակել է քարտեզ, որը ցույց է տալիս ներխուժման դեպքում ռուսական հարվածների հնարավոր ուղղությունները՝ հիմնված զորքերի հայտնի տեղակայման վրա:

«Ամպրոպ» անվան ներքո

Այն արձակումները, որոնք Ռուսաստանը նախատեսում է անցկացնել շաբաթ օրը, չեն ծառայում նոր զենքի որակները ստուգելուն, այն զորավարժությունների մի մասն է, որի խնդիրն է ստորաբաժանումների և ռազմավարական ուժերի կազմավորումների մարտունակության ստուգումը։

Համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների՝ Է.Մ. Պրիմակով անվան Ռուսաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Կոնստանտին Բոգդանովը BBC-ի ռուսական ծառայությանն ասել է, որ զորավարժությունները, որոնց մասին խոսվում է, նախկինում անցկացվում էին ամեն տարի, սովորաբար աշնանը, «Ամպրոպ» անվան ներքո, սակայն դրանք չեն անցկացվել վերջին երկու տարիների ընթացքում։ Փորձագետն ասել է, որ վարժանքների նախապատրաստման մասին խոսել են աշնանը, բայց հետո տեղափոխել են 2022թ.՝ չճշտելով ստույգ ժամկետը։

2019 թվականին «Ամպրոպ» զորավարժություններն իսկապես անցկացվել են հոկտեմբերի 17-ին, և դրանք ղեկավարել է Վլադիմիր Պուտինը։ «Հարցը, ես կասեի, հասունացել է, և արդեն անհրաժեշտ էր լայնածավալ ռազմավարական զորավարժություններ անցկացնել մարտական ​​պատրաստության մեկնարկներով»,- ասել է փորձագետը։ «Մարտական» նշանակում է միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռների ցանկացած արձակում՝ անկախ նպատակից և առաքելությունից։

Բոգդանովը կարծում է, որ այս զորավարժությունները անակնկալ չեն եղել արևմտյան զինվորականների համար, քանի որ դրանց մասին խոսվում էր դեռևս աշնանը։ «Երկրորդ, նման գործողությունների մասին լուռ ծանուցումներ են արվում, ում դա կարող է վերաբերել՝ նրանց, ում դա կարող է հետաքրքրել դիտարկվող գործընթացների տեսանկյունից, վստահ եմ, որ ամերիկացիները տեղյակ են, նախապես տեղեկացված են եղել, որ համապատասխան զորավարժությունները կանցկացվեն, որպեսզի ավելորդ լարվածություն չստեղծվի»,- նշել է փորձագետը։

Բոգդանովը ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ ընթացիկ զորավարժությունները լինելու են պակաս մասշտաբային. դրա մեջ չկա Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմ, որը միշտ մասնակցել է այս զորավարժություններին: Առնվազն ստանդարտ սցենար է՝ առաջիկա երկու արձակումների տեսքով, օրինակ, Օխոտսկի ծովից մինչև Չիժա և Բարենցի ծովից մինչև Կամչատկայի «Կուրու»։

2019 թվականի զորավարժություններին ներգրավվել է շուրջ 12 հազար զինվորական, Ռազմավարական հրթիռային ուժերի 213 արձակման կայան, մինչև 105 ինքնաթիռ, մինչև 15 նավ և 5 սուզանավ, 310 միավոր ռազմական և հատուկ տեխնիկա։

Ինչո՞ւ հենց հիմա

Մեկ այլ փորձագետ՝ Իլյա Կրամնիկը, BBC-ին ասել է, որ, իր կարծիքով, այս զորավարժությունները աշնանը չեն իրականացվել հենց Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված լարված իրավիճակի պատճառով. «Այն ժամանակվա լարվածության ֆոնին, ըստ երևույթին, նրանք որոշել են չվախեցրեք որևէ մեկին, հիմա մենք կարծես թե ինչ-որ դեէսկալացիա ենք տեսնում, գոնե պաշտոնապես հայտարարված: Չգիտեմ՝ մյուս կողմից նկատե՞լ են, թե՞ ոչ: Դե, դեէսկալացիայի ֆոնին դա հնարավոր է»:

Կրամնիկի խոսքով՝ նման զորավարժությունների նպատակը միայն մարտական ​​պատրաստվածության ստուգումը չէ։ «Քանի որ միջուկային զենքը փաստացի ռազմաքաղաքական միջոց է և, ըստ դոկտրինի, նախատեսված է օգտագործել հակամարտության ժամանակ, որը սպառնում է պետության գոյությանը, և մենք այժմ գտնվում ենք մի վիճակում, որտեղ նման հակամարտությունը հնարավոր է համարվում։ Նման գործիքների կատարումը պետք է ստուգվի երկակի նպատակով՝ ինքներդ ձեզ հասկանալու, թե ինչպես է այն աշխատում, և հակառակորդի համար, որպեսզի նա տեսնի, որ այն աշխատում է»:

Կոնստանտին Բոգդանովը, սակայն, կարծում է, որ նման զորավարժությունները չեն կարող կապ ունենալ Ուկրաինայի շուրջ ներկայիս ճգնաժամի հետ։

«Այս զորավարժությունների անցկացումը ոչ մի կերպ չի նպաստում իրավիճակին, նույնիսկ եթե ելնենք այն մտքից, որ իբր Մոսկվան ուժգին ճնշում է գործադրում Ուկրաինայի վրա: Որովհետև նման զորավարժությունները չեն կարող որևէ ճնշում գործադրել Ուկրաինայի վրա»,- ասել է նա:

2022-ի փորձարկումներ

Ինչպես հայտարարել է ռազմավարական հրթիռային ուժերի հրամանատար, գեներալ-գնդապետ Սերգեյ Կարակաևը պաշտպանության նախարարության «Կրասնայա Զվեզդա» պաշտոնական թերթին տված դեկտեմբերին տված հարցազրույցում, Ռուսաստանը նախատեսում է 2022 թվականին ռազմավարական ուժերում անցկացնել ավելի քան 200 զորավարժություն։

«Ընդհանուր առմամբ կանցկացվեն ավելի քան 200 տարբեր մակարդակների վարժանքներ, որոնցից 12-ը հրամանատարաշտաբային զորավարժություններ են՝ հրթիռային կազմավորումներով և ռազմական ճյուղերով»,- ասել է նա։

Ռազմավարական հրթիռային ուժերի հրամանատարի խոսքով՝ եթե վերջին հինգ տարիների ընթացքում Ռուսաստանը 25 միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռ է արձակել, ապա միայն 2022 թվականին ռուս զինվորականները ծրագրել են 10 արձակում, որոնց մեծ մասը կլինի փորձնական: