copy image url
Ավելին 2 տարի առաջ - 19:30 13-01-2022

Ռուանդայի ցեղասպանությունն ազդել է տեղի կանանց և երեխաների ԴՆԹ-ի վրա

Ռուանդայի ցեղասպանությունը, որը վերապրել են նաև հղի կանայք, նրանց և նրանց երեխաների ԴՆԹ-ում հանգեցրել է էպիգենետիկ փոփոխությունների, պարզել են Հարավային Ֆլորիդայի համալսարանի գիտնականները՝ Ռուանդայի իրենց գործընկերների հետ միասին: Այս մասին նրանք պատմել են Epigenomics ամսագրում հրապարակված հոդվածում:

1994 թվականին Ռուանդայի թութսի ժողովուրդը ցեղասպանության է ենթարկվել հուտուների կողմից։ Սպանվել է մոտ 800 հազար թութսի (ընդհանուր առմամբ մահացել է մինչև 1,1 մլն մարդ՝ երկրի բնակչության մոտ 20%-ը), եղել են նաև զանգվածային բռնաբարություններ, ավերվել են ենթակառուցվածքները, ինչը հանգեցրել է ծանր տնտեսական հետևանքների։

Հետազոտողներն ուսումնասիրել են թութսի կանանց և նրանց երեխաների 59 գենոմ: Հղիության ընթացքում որոշ կանայք բախվել են ցեղասպանության դրսևորումների հետ․ բռնաբարվել են, հարձակումների են ենթարկվել, փախել են գերությունից։

Պարզվել է, որ ցեղասպանությունը ազդել է ինչպես կանանց, այնպես էլ նրանց սերունդների ԴՆԹ-ի վրա։ Հայտնաբերված էպիգենետիկ փոփոխություններից շատերը տեղի են ունեցել գեներում, որոնք նախկինում կապված էին հոգեբանական խանգարումների, մասնավորապես հետտրավմատիկ խանգարման և դեպրեսիայի հետ:

Թեև այս հետազոտությունը ուսումնասիրում է հատկապես Ռուանդայում 1994թ. ցեղասպանության ազդեցությունը, այն հաստատում է նախորդ ուսումնասիրությունների արդյունքները, որոնք ցույց են տալիս, որ հղիության ընթացքում կնոջ ապրած իրադարձություններն ազդեցություն են ունենում պտղի վրա: Այս բացահայտումները հաստատում են հղի կանանց հուզական և հոգեբանական բարեկեցության համար ավելի մեծ ջանքեր գործադրելու անհրաժեշտությունը:

Նրանք, ովքեր ցեղասպանության ժամանակ եղել են մոր արգանդում, այժմ սեփական երեխաներն են ունենում, ասում են գիտնականները: Նրանք հույս ունեն շուտով պարզել, թե արդյոք ստացած տրավման էպիգենետիկ ազդեցություն է ունեցել նաև երրորդ սերնդի վրա: Բացի այդ, հետազոտողները պատրաստվում են պարզել, թե ինչպես էպիգենետիկ փոփոխությունները կարող էին ազդել հոգեկան կոնկրետ խանգարումների զարգացման ռիսկի վրա:

Ամենից շատ դիտված

11:37 Արթուր Չախոյանին ծեծել են, ապա բերման ենթարկել․ Մարինա Խաչատրյանը մանրամասներ է հայտնում
15:45 Լարված իրավիճակ՝ Թալինի հիվանդանոցի ծննդատանը. 29-ամյա կինը, ով 3 երեխաների մայր է, մահացել է. shamshyan.com
20:31 Կրակոցներ՝ Հրազդան քաղաքում․ կան զոհեր և վիրավոր․ մահացածներից մեկը քրեական հեղինակություն է․ shamshyan.com
22:12 Գնե՛լ Սանոսյան, այդ ծառայությունդ էժան չի՛ նստելու. Բագրատ Սրբազան
19:17 Երևանի բժշկական կենտրոններից մեկում 47-ամյա ծննդկան է մահացել. shamshyan.com
00:19 «Nissan Tida»-ում տեղի է ունեցել պայթյուն՝ հրդեհի բռնկումով. ավտոմեքենան վերածվել է մոխրակույտի․ shamshyan.com
12:06 Խափանվել է «թուրքական» կուսակցության հիմնադրումը Հայաստանում. կան ձերբակալվածներ․ հայտարարություն
22:46 Ուզում ենք ստին զգետնել, պարտության մատնել, ուզում ենք, որ ճշմարտությունը հաղթանակի․ Բագրատ Սրբազան
20:02 Արծվաշենը պետք է վերադարձվի Արծվաշենում ծնված սերունդների կենդանության օրոք․ Կարեն Հեքիմյան
19:40 Բագրատ Սրբազանն ամփոփեց օրվա հանդիպումների արդյունքները և ներկայացրեց առաջիկա անելիքները