Ռաֆայել Սանտիի Տիրամայրերը

Այսօր Վերածննդի դարաշրջանի մեծագույն նկարիչ Ռաֆայել Սանտիի ծննդյան օրն է:

Ռաֆայել Սանտիի ծննդավայրը Ուրբինո քաղաքն է, որը գտնվում է Իտալիայի հյուսիս-արևելքում՝ Ադրիատիկ ծովի ափին։ Նրա նկարների ֆոնը հաճախ զարդարում են հայրենի եզերքի բնապատկերները։ Տունը, որտեղ մեծացել է վարպետը, պահպանվել է և այսօր պատկանում է տեղի եկեղեցուն։

Ռաֆայելի հայրը՝ Ջովաննի Սանտին, զբաղեցնում էր արքունիքում դեկորատորի և ժամանցային միջոցառումների կազմակերպչի պաշտոնը։ Նա դքսական հարսանիքի և իշխող ընտանիքի կյանքում տեղի ունեցող այլ իրադարձությունների գլխավոր դիզայներն էր։ Ջովաննի Սանտին նաև բանաստեղծ էր և մատենագիր։

1483 թվականին Ջովանիի ընտանիքում ծնվեց մի տղա՝ Ռաֆայելը։ Ապագա նկարչի ծննդյան ամսաթիվը կասկածի տակ է դրվում։ Տարին 1483 է, իսկ օրը՝ մարտի 28 կամ ապրիլի 6։ Վազարին գրում է. «Ռաֆայելը մահացավ Ավագ ուրբաթ օրը՝ իր ծնվելու օրը»։ 1483 թվականին Ավագ ուրբաթը մարտի 28-ին էր, իսկ 1520 թվականին, երբ նա մահացավ, ապրիլի 6-ին։



Սանտին նրա ազգանունը չէ, այլ տղայի երկրորդ անունը, որը ստացել է մկրտության ժամանակ:

Հայրը նրան տվել է առաջին նկարչական դասերը։ Ջովաննին կատարում էր դուքսի պատվերները, ինչպես նաև եկեղեցիներից՝ շրջանակներ ոսկեզօծելու և նկարներ նկարելու պատվերներ։ Ուստի Ռաֆայել Սանտին վաղ տարիքից տոգորված էր եկեղեցական միստիկայի ոգով և այն առանձնահատուկ մթնոլորտով, որում աշխատում էին արվեստագետները։

Ջովաննին ուներ իր արհեստանոցը, որտեղ նրան օգնում էր որդին։ Պահպանվել են լեգենդներ, որ այս կամ այն ​​եկեղեցու մանրանկարները նկարել է Սանտին իր երիտասարդության տարիներին։ Այնուամենայնիվ, Ռաֆայելը գիտեր, թե ինչպես կատարելապես կրկնօրինակել այլ նկարիչների ոճը, ուստի դժվար է բացահայտել նրա վաղ նկարչության նշանները:

1494 թվականին նա գնաց Պերուջա, որտեղ որպես աշակերտ ընդունվեց Պերուջինոյի արհեստանոցը։ 1491 թվականին մահացավ Ռաֆայելի մայրը, իսկ նրանից 3 տարի անց՝ հայրը։ Որբ երեխաներին մեծացնում են հարազատները։



Ռաֆայելի նկարների հրեշտակների գլուխները նման են հոր նկարների հրեշտակներին։ Սա վկայում է այն մասին, որ Ջովաննին սովորեցրել է իր որդուն։ Հետազոտողները նաև կարծում են, որ Ջովաննին իր երեխաներին պատկերել է որպես հրեշտակներ: Հետևաբար, Սանտի հրեշտակները Ռաֆայելի դիմանկարներն են: Այստեղից հետևում է, որ մանկության տարիներին տղայի արտաքինը հիշեցնում էր հրեշտակի տեսք՝ գունատ դեմքով, գանգուր մազերով։

«Քրիստոսի հարությունը» կտավը նկարչի առաջին հայտնի գործերից է։

Նկարչի գործերից ամենահայտնին թերևս Տիրամորը նվիրված շարքն է։ Դրանք պատվիրված են հարուստ ազնվական ընտանիքների կողմից; Նրա կտավներում Տիրամոր պատկերն առանձնանում է անկաշկանդությամբ։

«Մադոննա Գրանդուկա»

Պատկերված է ամբողջ հասակով Մադոննան՝ մանուկ Հիսուսը գրկին։ Մադոննայի հայացքը խոհուն է, ինչպես էսքիզում։ Նա երկու ձեռքով բռնում է երեխային, կարծես զոհաբերում է նրան։

Նկարում պատկերված շրջանակները պահպանված են։ Աստվածածնի ձվաձեւ դեմքը, արմունկը ուսից մինչև թեւ, ծալքերը հանգավորվում են լուսապսակի ձևի հետ: Քրիստոսի լուսապսակի վրա խաչ է։



«Գեղեցկուհի պարտիզպանը»

Նկարում պատկերված է մի տեսարան, որտեղ Հիսուսն ու Հովհաննես Մկրտիչը հանդիպել են մանկության տարիներին, և Հովհաննեսը ճանաչել է ապագա Փրկչին:

Այս նկարը Վերածննդի դարաշրջանի իդեալի և ներդաշնակության օրինակներից է։ Ռաֆայելի արվեստը տխրություն չէ, ուրախություն չէ, այլ խաղաղություն:



«Սիքստինյան Տիրամայր»

Սա մի գլուխգործոց է, որը դարձավ Վերածննդի խորհրդանիշներից մեկը:

Այս կտավը ստեղծվել է Ռաֆայելի կողմից Հուլիոս II պապի պատվերով Պյաչենցի Սուրբ Սիքստինյան կապելլայի խորանի համար։

XVIII դարում տարածվեց մի լեգենդ (պատմական փաստաթղերով չհաստատված), իբր Հուլիոս II-ը պատվիրել է Ռաֆայելի կտավը իր դամբարանի համար, և իբր որպես տիրամոր բնորդ ծառայել է Ռաֆայելի սիրուհի Ֆորնարինան, Սիքստի համար՝ ինքը՝ պապ Հուլիոսը և Սուրբ Բարբարայի համար՝ նրա զարմուհին՝ Ջուլիա Օրսինին։ Միևնույն ժամանակ կերպարի ստեղծումը Պյաչենցի եկեղեցու համար ցույց է տալիս, որ որպես նրա հովանավորողներ միշտ համարվել են սուրբ Սիքստը և Վառվառան՝ պատկերված այդ կտավի վրա։ Կերպարը հաջողությամբ համադրվում էր Պյաչենցի եկեղեցու կնքամանի կենտրոնական մասի հետ, ուր ծառայում էր որպես բացակայող պատուհանի ինքնատիպ փոխարինող։

Սա առաջին ստեղծագործություններից մեկն է, որում դիտողը աննկատ հայտնվում է կոմպոզիցիայում. թվում է, թե Տիրամայրը իջնելով երկնքից՝ նայում է ուղիղ նրա աչքերին։ Մարիամի կերպարում ներդաշնակորեն համադրված են կրոնական հաղթանակի զմայլանքը այնպիսի համամարդկային զգացմունքների հետ, ինչպիսիք են խոր մայրական քնքշանքը և մանկան ճակատագրի համար անհանգստությունը։ Նրա հագուստը ընդգծվածորեն պարզ է, նա բոկոտն քայլում է լուսավորված ամպերի միջով։