Ուղիղ եթեր
copy image url
Մշակույթ 10 ամիս առաջ - 21:53 14-06-2023

Յուրաքանչյուր ոք յուրովի է պատկերացնում դրախտը, բայց ես միշտ մտածել եմ, որ այն գրադարանի տեսք ունի. Բորխեսի հիշատակի օրն է

Խորխե Լուիս Բորխեսն այն գրողներից է, որոնց անունն ընդունված է ակնածանքով արտասանել։

«Դեռ իմ մանկությունից, երբ հայրս կուրացավ, մեր ընտանիքում լուռ ակնարկում էին, որ ես գրականության մեջ պետք է հասցնեմ իրագործել այն ամենը, ինչ հանգամանքներն են խանգարել հորս անել։ Սա ընդունված էր, և սպասվում էր, որ ես գրող կլինեմ: Ուստի և ես սկսել եմ գրել վեց-յոթ տարեկանում»,- այս մասին իր հուշերում գրել է Խորխե Լուիս Բորխեսը:

Այսօր արգենտինացի արձակագիր, բանաստեղծ, էսսեիստ, թարգմանիչ Խորխե Լուիս Բորխեսի հիշատակի օրն է։



1937 թվականից նա սկսեց աշխատել գրադարանում, որտեղ անցկացրեց, ինչպես ինքն է գրում, իր «կյանքի ինը խորապես դժբախտ տարիները»։

«Աշխատանքային առաջին ժամին ես արեցի իմ բոլոր աշխատանքները, իսկ հետո հանգիստ գնացի նկուղային գրապահոց և մնացած հինգ ժամը կարդացի կամ գրեցի: Տղամարդ աշխատակիցներին հետաքրքրում էին միայն ձիարշավները, ֆուտբոլային հանդիպումներն ու կեղտոտ պատմությունները»։

Բայց աստիճանաբար գրադարանի փոշոտ ու խեղդված նկուղներում ծնվում են կարճ, բայց պարադոքսալ պատմություններ, որոնք Բորխեսին, ով հայտնի էր որպես գիտուն քննադատ և փայլուն գիտնական, բերեցին ֆանտաստիկ ժանրի ստեղծողի փառքը:

Եվ ծնվում են գլուխգործոցներ, որոնք նման չեն նախկինում գրված որևէ ստեղծագործության։ Բորխեսի աշխարհներն անսահման են և միևնույն ժամանակ սահմանափակ, գրոտեսկային, պարադոքսալ. կատարված իրադարձությունների ցրված ուլունքները կարելի է միավորել մի յուրօրինակ բորխեսյան խճանկարի մեջ:



1950-ականների սկզբին Բորխեսը վերադարձավ պոեզիա. այս շրջանի բանաստեղծությունները հիմնականում էլեգիական բնույթ ունեն՝ գրված դասական ձևերով։

1979 թվականին Բորխեսը ստացավ Սերվանտեսի մրցանակը՝ իսպանախոս երկրներում գրական նվաճումների ամենահեղինակավոր մրցանակը։ 1986 թվականին նա տեղափոխվել է Ժնև, որտեղ մահացել է հունիսի 14-ին 86 տարեկան հասակում լյարդի քաղցկեղից։

85-ամյա Խորխե Լուիս Բորխեսը գրել է հետևյալ տողերը. «Եթե ես կարողանայի նորից ապրել իմ կյանքը, կփորձեի ավելի հաճախ սխալվել: Ես չէի ձգտի այդքան կատարյալ լինել և ամեն ինչին ավելի հեշտ կնայեի։ Ես կարող էի ավելի հիմար լինել, քան եմ, և շատ քիչ բանի լուրջ վերաբերվել: Ես այդքան մաքուր չէի լինի։ Ես ավելի շատ ռիսկի կդիմեի, ավելի շատ կճամփորդեի, ավելի հաճախ մայրամուտը կդիտեի, ավելի շատ լեռներ կբարձրանայի, ավելի հաճախ գետերում կլողայի: Կայցելեի այն վայրերը, որտեղ երբեք չեմ եղել, ավելի շատ պաղպաղակ կուտեի և քիչ՝ լոբի: Ես կունենայի ավելի շատ իրական խնդիրներ և ավելի քիչ՝ հորինվածներ: Եթե ​​կարողանայի նորից ապրել, գարնան սկզբին կոշիկներս կհանեի, իսկ աշնան ամենավերջին կհագնեի նորից»։