Քաղաքացին շարունակում է պարզապես գոյատևել. թե ինչպես, ինքն էլ արդեն չգիտի. Փաստ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․

«Կյանքը թանկացել է», «էս ինչ գներ են», «էս կանաչիի փողով մի կիլո միս կառնեի», «ձեթն ու հացն առա, բա ինչ եմ եփելու»... Շուկայում և խանութներում նման զրույցները սովորական են դարձել: Վերջին շրջանում գնաճն ահռելի տեմպեր է հավաքում: Պատճառները շատ տարբեր են` մի կողմից աշխարհաքաղաքական ներկա իրողություններով ու հնարավոր դեֆիցիտով պայմանավորված, մյուս կողմից` մեր շուկան ևս գնաճի տեսանկյունից պարբերաբար դուրս է գալիս վերահսկողությունից, թանկանում են կոմունալ վճարները, ինչն էլ տարբեր չափերով ավելացնում է հացի և այլ մթերքների գինը, թանկացել են պարարտանյութը, դիզվառելիքը, սերմացուն, ամենն, ինչ կապ ունի գյուղատնտեսության հետ, բնական է` թանկանում է նաև բանջարեղենը: Իսկ մեր եկամուտները շարունակում են նույնը մնալ: Նվազագույն աշխատավարձը տեղից չի շարժվում, անգամ ԱԺ-ում ընդդիմադիր գործիչների համառ փորձերից հետո այն ավելացնելու, թոշակների ու նպաստների չափերի փոփոխությունն էական չէ, որքան էլ գործող իշխանությունները փորձեն հակառակը համոզել:

Փորձագետների հետ զրույցների ժամանակ բոլորն են նշում` գնաճը բնականոն գործընթաց է, երբ թույլատրելիի սահմանում է: Օրինակ` «Սպառողների ասոցիացիա» ՀԿ-ի նախագահ Արմեն Պողոսյանը զրույցների ժամանակ մշտապես ասում է` եթե քաղաքացու եկամուտներն աճեն գնաճի հետ զուգահեռ, որևէ մեկը չի էլ զգա, որ ապրանքների գներն ավելանում են: «Սպառողների խորհրդատվության կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ Կարեն Չիլինգարյանն էլ մշտապես անդրադառնում է մեկ այլ ցավոտ խնդրի` գների բարձրացում մեր տնտեսվարողները պարտաճանաչորեն կատարում են, բայց չեն նվազեցնում գինը, երբ նույն ապրանքը ներմուծում են ավելի մատչելի գնով, երբ նվազում է դրա ինքնարժեքը միջազգային շուկայում և այլն: Գինը նվազեցնելու սովորություն չունեն, իսկ ահա մի թեթև ազդակ, և գինը վայրկյանների ընթացքում աճում է: Էլ չենք խոսում տոնական օրերի մասին, երբ գնաճը սովորական մի երևույթ է, արդարության համար` ոչ միայն մեր երկրում: Բայց այս ամենի մեջ ամենահետաքրքիրն այն է, թե ինչպես ենք շարունակում ապրել: Նույն եկամուտներն ունեցող մարդը շարունակում է պարտաճանաչորեն վճարել հարկերն ու կոմունալ վճարները, որոնք թռիչքային աճ են գրանցում, ի դեպ, խոսքը թե՛ անձնական հարկ ու տուրքերի, թե՛ որպես բիզնես ոլորտի ներկայացուցիչ հարկային պարտավորությունների մասին է: Ունենք ֆիքսված գումար` կատարում ենք վճարումներ, գնում մթերք, իսկ «տակը» ոչինչ չի մնում: Ուղղակի բարեբախտություն է, երբ ընտանիքում մի քանի աշխատող կա: Քաղաքացին շարունակում է գոյատևել` իներցիայով, իսկ թե ինչպես, ինքն էլ արդեն չգիտի:

Ծախսում ես, ծախսում, իսկ աշխատավարձի կամ թոշակի «տակը» ոչինչ չի մնում, իսկ մինչև հաջորդ թոշակը, նպաստը կամ աշխատավարձը դեռ մեկ ամիս ժամանակ կա: Հետո բարձրագոչ կոչեր են հնչում առողջության պահպանման կարևորության, առողջ սնունդ ուտելու, պարտադիր հանգստի մեկնելու մասին: Բայց չէ՞ որ բուժօգնության համար հիվանդանոց գնացող հիվանդը գրպանում պետք է գումար ունենա, սա նոր բան չէ, բայց կանոն է: Հանգստի մեկնելու համար միջին եկամուտ ունեցող քաղաքացին պետք է ամիսներ շարունակ աշխատի, այդ ընթացքում հոգա իր առօրյա ծախսերը և դեռ մի բան էլ գումար կուտակի: Բայց քանի որ չի հասցնում անել, տարիներ շարունակ այդպես էլ հանգստի չի մեկնում, իսկ մաքուր օդ շնչում է հարակից զբոսայգում:

Էլ չենք խոսում տեխնիկա կամ կահույք գնելու մասին: Մինչև վերջին շունչը շահագործում ենք բազմոցն ու գազօջախը, և երբ արդեն հնար չկա այն նորոգելու, փրկում է ապառիկով գնում կատարելու հնարավորությունը կամ էլ գուցե լրիվ այլ նպատակի համար պահված գումարը: Այս գնաճն իսկական աղետ է նրանց համար, ում ընտանիքում բուժման անհրաժեշտություն ունեցող անդամ կա, նրանց համար, ովքեր մեկ կամ երկու ուսանող ունեն: Իսկ պետությունը... պետությունը ո՛չ քաղաքացու անվտանգության, ո՛չ էլ բարեկեցիկ կյանքի երաշխավորը չէ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում։