Ռուսաստանը դեմ չէր լինի, եթե արևմտամետ Փաշինյանը ազատեր իր աթոռը. վերջինս բավականին «ազատություններ» է թույլ տվել իրեն. Փաստ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․

ng.ru-ն «Ռուսաստան-Հայաստան. երախտագիտության և «հավերժ բարեկամության» պարադոքսները» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ մինչ Ռուսաստանը դիմադրում է ԵՄ երկրների կողմից պատժամիջոցների հարվածներին, Ռուսաստանի ավանդական գործընկերներից մեկը՝ Հայաստանը, կարծես թե ձգտում է ավելի սերտ հարաբերություններ հաստատել Արևմուտքի հետ՝ մասնակցելով «Հավակնություններ. ՀայաստանՖրանսիա» համաժողովին: Հիշեցնենք, որ Փաշինյանը ՀԱՊԿ անվտանգության խորհրդի անդամ է և բանակցությունների համար Փարիզ էր մեկնել այն ժամանակ, երբ այդ կառույցի առաջատար ուժերից մեկը՝ Ռուսաստանը, կռվում է, և նրա զինված ուժերի վրա կրակում են «եվրոպական գործընկերների» կողմից Ուկրաինային տրամադրված զենքով։ Ինչպես տեղեկացնում է Հայաստանի վարչապետի կայքը, Նիկոլ Փաշինյանը Ֆրանսիա էր մեկնել ոչ միայն աշխատանքային այցով։

Ուղևորությունը համընկնում է Փարիզի և Երևանի միջև դիվանագիտական հարաբերու թյունների հաստատման 30-ամյակի հետ։ Ֆրանսիայում Փաշինյանին ուղեկցել էր տպավորիչ պատվիրակություն, որի կազմում են եղել արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը, առողջապահության նախարար ղեկավար Անահիտ Ավանեսյանը, տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը։ «Հավակնություններ. Հայաստան-Ֆրանսիա» համաժողովի շրջանակներում երկու երկրների կառավարությունների ներկայացուցիչները քննարկել են տարբեր ոլորտներում համագործակցության զարգացման ու ընդլայնման հարցեր։ Այսինքն, Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև մերձեցման ցանկություն կա, ինչը զարմանալի չէ, քանի որ արևմտաեվրոպական այդ երկրում բավականին մեծ հայկական սփյուռք կա՝ մոտ 500 հազար մարդ։

Միևնույն ժամանակ, Փաշինյանի վերաբերմունքը Ռուսաստանի հանդեպ ի սկզբանե էր անհանգստություն առաջացրել Կրեմլում, նա հենց սկզբից համարվում էր արևմտամետ քաղաքական գործիչ, որը ստիպված էր հարաբերություններ պահպանել Ռուսաստանի հետ՝ վախենալով աշխարհաքաղաքական հետևանքներից։ Փաշինյանն իր ներկայիս պաշտոնին գալուց առաջ իրեն բավականին «ազատություններ» է թույլ տվել: Օրինակ՝ 2013 թվականին որպես պատգամավոր դեմ է քվեարկել Հայաստանի անդամակցությանը ԵԱՏՄ-ին՝ հայտարարելով, որ այդ կազմակերպությանն անդամակցելը կարող է ոտնահարել Հայաստանի ինքնիշխանությունը և չի բխում ազգային անվտանգության շահերից: 2016 թվականին ևս նա դեմ է քվեարկել Կովկասում հակաօդային պաշտպանության միասնական տարածաշրջանային համակարգի ստեղծման մասին ռուս-հայկական պայմանագրին՝ համարելով, որ Հայաստանը պետք է ստեղծի իր համակարգը։ «Ռուսաստանը չի կարող համարվել Հայաստանի անվտանգության իրական երաշխավոր։ Ռուսաստանի հետ նման պայմանագիրը միայն անվտանգության ամրապնդման պատրանք է ստեղծում»,- այն ժամանակ ասել էր Փաշինյանը։

Փաշինյանի ավելի ուշ հայտարարությունները, թե 2018 թվականի հեղափոխությունն ուղղված չէ Մոսկվայի դեմ, և ինքը չի ձգտում ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալուն, ոչ մի կերպ չի հանգստացրել Մոսկվային։ Հետագայում, բնականաբար, շատերը Ռուսաստանի սկզբունքային դիրքորոշումը նրա հանդեպ տեսել են այն առումով, որ Կրեմլը որոշակի հեռավորությունից էր հետևել 2020 թվականին Ղարաբաղում հակամարտության զարգացմանը։ Ռուսաստանը դեմ չէր լինի, եթե արևմտամետ Փաշինյանը ազատեր իր աթոռը՝ այն զիջելով ավելի ռուսամետ քաղաքական գործչի։ Բայց նույնիսկ պատերազմում պարտվելը չհեռացրեց Փաշինյանին իշխանությունից, իսկ դրանից հետո նա Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուին երախտագիտությամբ ասաց, որ Հայաստանը զգում էր Ռուսաստանի աջակցությունը Ղարաբաղում վերջին պատերազմի ժամանակ։ Սակայն «հավերժ բարեկամության» հաջորդ շրջանն, ըստ երևույթին, կարճատև էր, և այժմ, երբ Ռուսաստանը լիովին զբաղված է Ուկրաինայում հատուկ գործողությամբ, Հայաստանի վարչապետը այցելել է ոչ թե Ռուսաստան, այլ Ֆրանսիա։

Նա հանդիպել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ։ Փաշինյանը նշել է, որ Հայաստանի կառավարությունը շահագրգռված է հայկական շուկայում ֆրանսիական բիզնեսի ներկայացուցչության ընդլայնմամբ։ Մակրոնը իր հերթին ընդգծել է Ֆրանսիայի պատրաստակամությունն ու շահագրգռվածությունը Հայաստանի հետ տնտեսական և հումանիտար ոլորտներում կապերի խորացման հարցում։ «Մեր քաղաքական, մշակութային և տնտեսական կապերը շարունակում են ամրապնդվել տնտեսական համագործակցության ճանապարհային քարտեզի ընդունման, պատվաստանյութերի չափաբաժինների տրամադրման միջոցով, որոնք կօգնեն Հայաստանին պայքարել համաճարակային ճգնաժամի դեմ, և վերջերս Հայաստանում Ֆրանսիական ինստիտուտի ստեղծմամբ»,ասել է Մակրոնը։

Ֆրանսիայի ղեկավարը վերջերս ակտիվորեն փորձում էր իրեն խաղաղարարի դերում, սակայն, դատելով տեղեկություններից, այդ հանդիպման ժամանակ քաղաքական գործիչները միայն «շոշափել են միջազգային ասպարեզում տեղի ունեցող գործընթացները» և ներկա պահի գլխավոր քաղաքական իրադարձությունը: Իսկ Ուկրաինայում ռուսական հատուկ գործողության հարցը շոշոփվել է կա՛մ անուղղակի, կա՛մ այնպես, որ քչերը գիտեն բանակցությունների էության մասին։ Անհայտ է նաև, թե արդյո՞ք Փաշինյանը իր այդ այցը համաձայնեցրել է Մոսկվայի հետ, որը սովորաբար նյարդային է արձագանքում իր դաշնակիցների՝ արևմտյան երկրներին մերձենալու փորձերին։

Ի վերջո, նման բանակցությունների փաստով, այն պահին, երբ Ռուսաստանի դիվանագիտական և տնտեսական ուժերը ուղղված են պատժամիջոցներին հակազդելուն, Փաշինյանը հերթական անգամ փորձում է մանևրել Կրեմլի և Արևմուտքի միջև։ Ավելին, երկու աթոռի վրա նստելու նման ցանկությունն արդեն իսկ վատ է անդրադարձել Հայաստանի վրա, իսկ ներկայիս ստեղծված նյարդային աշխարհաքաղաքական իրավիճակում դա կարող է կործանարար լինել Հայաստանի արտաքին քաղաքականության համար, քանի որ Կրեմլը թույլ չի տա իր դաշնակցի սեպարատ շփումները «հավաքական Արևմուտքի» ներկայացուցիչների հետ։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում։