Չեք համոզում. չոր թվերը վաղուց չեն կերակրում մարդկանց. Փաստ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․

«2022 թ.-ի հունվարի մեկից բարձրացան ջրի, փետրվարի մեկից՝ էլեկտրաէներգիայի սակագները, երկու դեպքում էլ այն չի վերաբերում սոցիալապես անապահով ընտանիքներին, նրանց համար կոմունալ այս երկու ծառայությունների սակագինը մնաց անփոփոխ: Հնչեց նաև հաջորդ «ավետիսը»:

Հնարավոր է՝ ապրիլից բարձրանա նաև գազի սակագինը, ընդ որում՝ գազ սպառողներն այլևս չեն տարբերակվի ըստ խմբերի, «Գազպրոմ Արմենիան» առաջարկում է բոլոր խմբերի համար մեկ միասնական սակագին սահմանել, իսկ գազի գինը հաշվել ըստ կալորիականության: Մի քանի օր է՝ «սոցիալապես անապահով խավ» միտքը դանդաղորեն, քոռ դանակի մեթոդով մանր մասերի է բաժանում ուղեղս, որը երբեմն դադարում է ընդունել այն իրականությունը, որում մեզ փորձում են, մեղմ ասենք, հիմարի տեղ դնել: 2020 թ.-ին աղքատության մակարդակը Հայաստանում գնահատվել է 27 տոկոս: Այս մասին տեղեկանում ենք Վիճակագրական կոմիտեի՝ նախորդ տարեվերջին հրապարակած զեկույցից:

Ըստ պաշտոնական տվյալների, 2019 թ.-ի համեմատ աղքատության մակարդակը Հայաստանում 0,6 տոկոսային կետով բարձրացել է: Սրա հետ մեկտեղ Հայաստանում բնակչության 0,7 տոկոսը ծայրահեղ աղքատ է: Սրանք պաշտոնական թվեր են, վստահաբար 2021 թ.-ի ցուցանիշները չեն տարբերվելու դրական առումով, հակառակը՝ գուցե անգամ ավելի վատթարանան, քանի որ արդյունքների վրա էլ ավելի են զգացվելու 44-օրյա պատերազմի և համավարակի հետևանքները: Իհարկե, պաշտոնական թվերը հնարավոր է՝ այլ ցուցանիշներ արձանագրեն, գուցե գրանցված աշխատատեղերի հաշվարկներով հերթական ռեկորդները սահմանենք, բայց չոր թվերը վաղուց չեն կերակրում մարդկանց, «հաց և տեսարաններ» հայտնի մտքից վաղուց արդեն միայն տեսարաններն են մնացել, և ցանկացած գիտակից մարդ հասկանում է՝ իր սոցիալական վիճակը գնալով ավելի է վատթարանալու:

Ինչպե՞ս է որոշվում աղքատության մակարդակը: Վիճակագրական կոմիտեն հիմնվում է տարբեր ցուցանիշների վրա, մասնավորաբար՝ որքան գումար է սպառել քաղաքացին ամսվա կտրվածքով: Այս դեպքում 2020 թ.-ին աղքատ է համարվել ամսական 44 482, ծայրահեղ աղքատ՝ 23 828 դրամից քիչ ծախսած անձը: Հրապարակված զեկույցում տարաբնույթ թվեր կգտնեք: Գեղարքունիքում աղքատության ամենաբարձր ցուցանիշն է՝ 48,1 տոկոս, այնուհետև Շիրակի ու Տավուշի մարզերն են 42,9 և 37,5 տոկոսներով: Ամենացածր ցուցանիշը Սյունիքում է՝ 6,1 տոկոս: Սրանք պաշտոնական թվեր են, որոնք գոյանում են տարաբնույթ, երբեմն անհասկանալի հաշվարկների արդյունքում, իսկ իրականությունը միշտ տարբերվում է թվերից:

Իրականության մեջ, որում ապրում է ՀՀ վաղուց արդեն ոչ հպարտ քաղաքացին, ամեն ինչ թանկացել է, քաղաքացին վաղուց արդեն «տուգանքի մատերիալ է», իսկական քաոս է, որից ելքեր գրեթե չեն նշմարվում, իսկ քաղաքացին ուղղակի գոյատևում է: Գնաճ բոլոր ապրանքների պարագայում՝ դեղորայք, բանջարեղեն, մսամթերք, հացաբուլկեղեն, կաթնամթերք, հագուստ, բայց աշխատավարձերը մնում են անփոփոխ: Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը մեզ համոզում է, որ անգամ գնաճի պայմաններում սկսել ենք ավելի լավ ապրել: Պարզապես հետաքրքիր է՝ այդ ինչպե՞ս է, որ ինքներս չենք զգում, որ ավելի լավ ենք ապրում:

Այն, որ մեր բնակչության ավելի մեծ տոկոսն ընդգրկված չէ աղքատների ցանկում կամ էլ սոցիալապես անապահով չենք համարվում, չի նշանակում, որ չունենք բոլոր «հնարավորություններն» այդ ցանկերից որևէ մեկում հայտնվելու: Փորձենք օրինակով ամեն ինչ հասկանալ: Ասենք, քաղաքացին միջինացված աշխատավարձ է ստանում` 100 հազար դրամ, չունի կողմնակի եկամուտ: Դու ես և քո 100 հազարը: Ի՞նչ ես անում առաջին հերթին գումարը ստանալիս: Ճիշտ է, շտապում ես կոմունալները վճարել: Միջինացված հաշվարկներով այն կկազմի, ասենք, 20-ից 30 հազար դրամ, չեմ խոսում ձմռան ամիսների մասին, երբ ստիպված ես գազի կամ էլէներգիայի համար ավելի շատ վճարել, մտածում ես՝ ավելի լավ է մի երկու-երեք ամիս շատ վճարեմ, բայց հիվանդանոցների դռները չընկնեմ: Հաջորդիվ գնում ես խանութ գնումներ անելու: Նախ՝ առաջին անհրաժեշտության ապրանքները՝ նպարեղեն, բանջարեղեն, մի քիչ մսամթերք, տնտեսական ապրանքներ, գնումներ կատարելիս առաջնորդվում ես ըստ անհրաժեշտության:

Այսինքն՝ գնեմ այն, ինչի կարիքն ունեմ, հետո արդեն, թե «տակը բան մնա», նոր ուրիշ գնումներ կանեմ: «Յուղ ու բրինձն» առած՝ գալիս ես տուն, նորից հաշվում, թե ինչ ես գնել ու ինչու գումարիցդ գրեթե ոչինչ չի մնացել: Մնացածը պետք է ծախսես ամսվա ընթացքում՝ մինչև հաջորդ աշխատավարձը: Ողջ ընթացքում աղոթում ես Ասկլեպիոսին՝ հունական դիցաբանության բժշկության աստծուն, որ հանկարծ չհիվանդանաս: Նկատեցի՞ք՝ չխոսեցի շոր ու կոշիկ գնելու, ինչ-որ տեղ այցելելու, առավել ևս արձակուրդ գնալու մասին: Միջին աշխատավարձ ստացող քաղաքացին պետք է մի երկու տարի աշխատի, որ մի երկու շաբաթով արձակուրդ գնա: Սա քաղաքացու մասին է, որը մենակ է ապրում կամ էլ, ասենք, ծնողի հետ, իսկ եթե այս նույն քաղաքացին մանկահասակ երեխա ունի՞ իր խնամքին: Չէ, պարոն Քերոբյան, ոնց հաշվում եմ, միևնույնն է, լավ չենք ապրում»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում։